Αρχικά, η εφηβεία μου. Ενώ άρχισε να μαίνεται η λυτρωτική για το ροκ λαίλαπα του πανκ και ενώ ξέφευγα από τη βαριά επιρροή των υπεργκρούπ όπως οι Genesis και οι Yes και οι Pink Floyd, μυήθηκα από πολύτιμους φίλους στην ποίηση τροβαδούρων όπως ο Φιλ Οκς, o Μπομπ Ντίλαν και βέβαια ο Λέοναρντ Κόεν. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και έως σήμερα δεν σταμάτησα να ακούω Κόεν, να διαβάζω τα λογοτεχνικά του έργα.

Ο Κόεν θέλησε να γίνει συγγραφέας και ποιητής. Εγινε πασίγνωστος τροβαδούρος. Συχνά με κάποια θλίψη σχολίαζε ότι τελικά αφοσιώθηκε στη μουσική. Αλλά δεν εγκατέλειψε τη γραφομηχανή του. Μια πράσινη Olivetti 22, που την αγόρασε τον Δεκέμβριο του 1959, την πρώτη μέρα που έφτασε στο Λονδίνο. Την ίδια μέρα αγόρασε το famous blue raincoat, το περίφημο μπλε αδιάβροχο, ένα Burberry με επωμίδες που έμελλε να γίνει ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια του 20ού αιώνα. Και τα δύο αυτά ιερά φετίχ θα συνοδέψουν τον Κόεν στις πιο κρίσιμες, μεστές, ερωτικές, γόνιμες στιγμές του. Και θα ταλαιπωρηθούν.

Η πράσινη Olivetti θα εκσφενδονιστεί από τον Κόεν στον τοίχο του διαμερίσματός του στο Μόντρεαλ έπειτα από μια αποτυχημένη απόπειρα να γράψει κάτω από το νερό στην μπανιέρα του! Ηταν η μοναδική φορά που χρειάστηκε επισκευή μέσα σε 26 χρόνια! Το μπλε Burberry σκίστηκε στους ώμους, όπως λέει και το τραγούδι, και το 1968 του το έκλεψαν από μια σοφίτα στη Νέα Υόρκη (κάνοντας αιματηρότατες οικονομίες κατάφερα να αγοράσω ένα ίδιο αδιάβροχο, προς τιμήν του αγαπημένου μου Λέοναρντ Κόεν το 2004, ένα δικό μου πια φετίχ που το λατρεύω).

Κεντρικό ρόλο στον βίο του Καναδού δημιουργού διαδραμάτισε το ωραιότερο νησί του κόσμου, η Υδρα. Στις 14 Απριλίου του 1960 (ακριβώς τέσσερις ημέρες μετά τη γέννησή μου) ο Κόεν, αφού επισκεφτεί την Ακρόπολη και διανυκτερεύσει στον Πειραιά, κάνει το πεντάωρο ταξίδι με ατμόπλοιο. Στο λιμάνι της Υδρας τότε υπάρχουν μόνο ένα μπαρ και τέσσερα καφενεία. Το μπαρ δεν είναι παρά έξι τραπεζάκια στην αυλή του μπακάλικου των Αντώνη και Νίκου Κάτσικα, όπου, όπως μας πληροφορεί ο Αϊρα Μπ. Νέιντελ στη βιογραφία του Κόεν «Various positions» (μτφρ. Πάνος Τομαράς, εκδ. Κοάν), «ανάμεσα σε σακιά με αλεύρι, δοχεία με ελιές και κρεμμύδια σε πλεξούδες ανθούσε κάτι που έμοιαζε με λογοτεχνική λέσχη». Εκεί ακριβώς ο Κόεν θα δώσει την πρώτη του επίσημη συναυλία.

Εκεί επίσης θα γνωρίσει έναν από τους μεγαλύτερους έρωτές του, την απαθανατισμένη στο ομώνυμο τραγούδι του Μάριαν Ιλεν, μια καλλονή από τη Νορβηγία που θα γίνει η μούσα του. «Κάθε πρωί έβαζε μια γαρδένια στο γραφείο μου». Στο οπισθόφυλλο του δεύτερου δίσκου του, «Songs from a room» (1969), βλέπουμε τη Μάριαν στο γραφείο του με τα θεσπέσια δάχτυλά της στα πλήκτρα της Olivetti. Μόλις το καλοκαίρι γυρίστηκε στην Υδρα η διεθνούς παραγωγής τηλεοπτική σειρά «So long, Marianne» με θέμα φυσικά τον έρωτα του μουσικού με τη μούσα του.

Ο Κόεν είναι σπουδαίος ποιητής, ξέρει να ελίσσεται ανάμεσα στα στερεότυπα και να τα αποφεύγει, ξέρει να πλουτίζει με μαγεία τις καθημερινές δραστηριότητες, να μιλάει για παγκόσμια δεινά και προβλήματα με μια έντιμη οργή, πάντα μπολιασμένη με λυρισμό. Ακόμη και κάποιες πτυχές κυνισμού απαλύνονται από τον βελούδινο τρόπο του. Ενας ασύλληπτα ευαίσθητος άνθρωπος, ένα περισκόπιο που παρακολουθούσε όσα διαδραματίζονται γύρω του, ένας χρονικογράφος του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα.

Είχα τη χαρά και την τιμή να μεταφράσω το πρώτο βιβλίο του, το «Ας συγκρίνουμε μυθολογίες» (Let us compare mythologies), καθώς και το τελευταίο του, τη «Φλόγα» (Flame), αμφότερα για λογαριασμό των εκδόσεων Gutenberg. Συχνά πυκνά, φορώντας το δικό μου μπλε παλτό, κυριευμένος από μιαν αθεράπευτη μανία επιστροφής στην πρώτη μου νιότη, γεμίζω το ποτήρι μου με ουίσκι και την κάμαρά μου με καπνό και ακούω το αγαπημένο μου άλμπουμ, το «Death of a ladies’ man» (1977). Πρόκειται για τον πέμπτο δίσκο του Κόεν και, κυρίως, για ό,τι πιο παρανοϊκό έχει δημιουργήσει, μιας και παραγωγός του δεν ήταν άλλος από τον Φιλ Σπέκτορ, ενώ συμμετέχουν θρύλοι όπως ο Μπομπ Ντίλαν και ο Αλεν Γκίνσμπεργκ!