Στο μαύρο φόντο των τριών αλλεπάλληλων γυναικοκτονιών που καταγράφηκαν μέσα σε μόλις δύο μέρες η Αλεξάνδρα Μάκου, μητέρα της Γαρυφαλλιάς που έχασε τη ζωή της από τα χέρια του συντρόφου της στη Φολέγανδρο, μιλάει για τις ρίζες του βάρβαρου φαινομένου των γυναικοκτονιών αλλά και για την τραγική απουσία του κράτους, που εξακολουθεί να παρακολουθεί αμέτοχο τη δραματική αύξηση των θυμάτων της έμφυλης βίας.

Από την αρχή τους έτους 13 γυναίκες έχουν χάσει τη ζωή τους. Στη νέα κανονικότητα που ορίζεται από το αίμα των δολοφονημένων γυναικών η κυβέρνηση δεν τολμά να εισαγάγει στο ποινικό δίκαιο τον όρο γυναικοκτονία. Παράλληλα, η ελλιπής απόκριση των αστυνομικών αρχών δίνει τον απαραίτητο χώρο και χρόνο για την τέλεση ακόμη μίας γυναικοκτονίας.

Μπορούμε άραγε να ελπίζουμε ότι η τραγική λίστα των θυμάτων δεν θα μεγαλώσει;

Η κ. Μάκου, έχοντας μετατρέψει τον πόνο σε δράση, στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα ελπίδας και αγώνα δηλώνοντας ρητά πως «εμείς θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε».

Τι απαντάτε σε αυτούς που επιμένουν να χαρακτηρίζουν τις γυναικοκτονίες «εγκλήματα πάθους» και σε εκείνους που αναρωτιούνται «γιατί δεν έφυγε;»;

Το ότι ο όρος γυναικοκτονία αρχίζει να γίνεται αποδεκτός κοινωνικά είναι οξύμωρο επειδή οι γυναικοκτόνοι γεννιούνται σε αυτή την κοινωνία. Οπότε ο καθένας μας είναι συνυπεύθυνος. Εμείς πρέπει να βγούμε από τις στερεοτυπικές αντιλήψεις! Πρέπει να σπάσουμε τον κύκλο της βίας. Θλίβομαι όταν ακούω «γιατί δεν έφευγε;», επειδή οι περισσότεροι από αυτούς θα τη συμβούλευαν να μη φύγει και να μη χαλάσει το σπίτι της. Και υπάρχουν και αυτές που έφυγαν και κατέληξαν δολοφονημένες. Και ενώ όλοι θα έπρεπε να αναρωτιούνται γιατί σκοτώνουν οι δολοφόνοι, πάλι ρίχνουν την ευθύνη στο θύμα!

Θεωρείτε πως βρισκόμαστε σε περίοδο έξαρσης των γυναικοκτονιών;

Σίγουρα βρισκόμαστε σε περίοδο έξαρσης του φαινομένου, το οποίο καλά κρατεί εδώ και αιώνες. Ομως οι γυναίκες είναι αυτές που αλλάζουν και διεκδικούν σεβασμό, αγάπη, φροντίδα και να στέκονται ισάξια δίπλα στον άντρα. Και είναι οι άντρες αυτοί που δεν το δέχονται επειδή έχουν μεγαλώσει μέσα σε μια πατριαρχική κοινωνία όπου το αρσενικό επιβάλλεται, χειραγωγεί, κακοποιεί και καταπιέζει διότι θεωρεί κτήμα του το θηλυκό. Και όταν το θηλυκό υψώνει ανάστημα τους είναι μη αποδεκτό. Και η ζωή της πια δεν έχει καμία αξία αφού δεν είναι υποχείριό τους!

Φταίει η καταγωγή ή η ταξική θέση του εκάστοτε γυναικοκτόνου;

Αυτό που ακούγεται από μερικούς για την καταγωγή ή την ταξική θέση των δολοφόνων δεν έχει καμία βάση. Εγκλήματα γίνονται και από «επιφανείς ανθρώπους», πτυχιούχους και από ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Ο δολοφόνος της Γαρυφαλλιάς μου ήταν πτυχιούχος από «καλή οικογένεια» και ο δολοφόνος της Καρολάιν πιλότος. Ο γυναικοκτόνος αναπνέει τον ίδιο αέρα και βλέπει τον ίδιο ήλιο με σένα.

Η κυβέρνηση αρνείται να εισαγάγει στο ποινικό δίκαιο τον όρο γυναικοκτονία. Γιατί πρέπει να αναγνωριστούν οι γυναικοκτονίες ως ξεχωριστό έγκλημα;

Πραγματικά απογοητεύομαι που ακόμη και σήμερα, ύστερα από τόσες γυναικοκτονίες, συζητάμε αν θα πρέπει να θεσπιστεί νομικά ο όρος. Παγκοσμίως έχει αναγνωριστεί το γεγονός ότι η βία έχει έμφυλη διάσταση. Και είναι ανθρωποκτονία από πρόθεση και τιμωρείται με ισόβια. Ωστόσο θα πρέπει να το δούμε από την ορθή οπτική μάτια. Και δεν εννοούμε βαρύτερη ποινή, αλλά με άλλο βλέμμα, τόσο από τον νομοθέτη όσο και από τη Δικαιοσύνη και τους κρατικούς θεσμούς. Και γιατί άραγε φοβούνται τόσο πολύ αυτό τον όρο;

Ποιες άλλες πρωτοβουλίες πρέπει να αναλάβει το κράτος ώστε να υπάρξει πρόληψη των γυναικοκτονιών;

Για να σπάσει ο κύκλος της έμφυλης βίας δεν αρκεί να παρακινεί το κράτος τις γυναίκες να μιλήσουν. Δεν αρκεί να τους παρέχει το όποιο δίχτυ ασφαλείας. Πρωτίστως πρέπει να προλάβει να μην υπάρξουν δολοφόνοι. Η πρόληψη είναι το σημαντικότερο και πρέπει να ξεκινά από την ώρα μηδέν, της γέννησης του ανθρώπου. Είναι σύνθετο φαινόμενο και χρειάζεται πολλή δουλειά. Πρώτα από το κράτος και μετά από εμάς. Θα ήταν πολύ ελπιδοφόρο αν οι ίδιοι οι άντρες συμβάλουν σε αυτό με το να γίνουν σύμμαχοι στον αγώνα εναντίον της έμφυλης βίας και να μην επικροτούν τέτοιες συμπεριφορές. Εγώ πάντως από τη θέση μου ως μάνας της Γαρυφαλλιάς βλέπω ένα κράτος απρόθυμο που είναι απλός θεατής. Και απορώ. Πότε τελικά θα αφυπνιστεί; Πόσες ακόμη πρέπει να μετρήσουμε; Και πραγματικά εύχομαι να μη βρεθούν στη θέση μου, γιατί μόνο τότε θα καταλάβουν! Αλλά όσο τα παιδιά τους κοιμούνται στα δωμάτιά τους δεν τους αγγίζει!

Ποια είναι η ανταπόκριση της πολιτείας στις πρωτοβουλίες που έχετε αναλάβει με άλλες μητέρες που οι κόρες τους δολοφονήθηκαν;

Οταν έχουν αφαιρέσει τη ζωή του παιδιού σου τόσο βίαια και άδικα, όταν σ’ το έχουν ξεριζώσει και σε αναγκάζουν να ζεις αυτή την απώλεια, πώς μπορείς να ζήσεις; Πώς να διαχειριστείς ότι πρέπει να συνεχίσεις; Εκεί με έναν ευλογημένο τρόπο βρίσκεις τη δύναμη να αποδώσεις φόρο τιμής σε όλα αυτά τα αδικοχαμένα παιδιά. Κάνεις τον πόνο δράση. Ετσι ενωθήκαμε όλοι οι γονείς και παλεύουμε να αλλάξει κάτι. Να μη βρεθούν άλλοι γονείς στη θέση μας. Γίναμε μια μεγάλη οικογένεια και ζητάμε από την πολιτεία να σταθεί κοντά μας ως αρωγός, έστω και τώρα. Και ζητάμε τα αυτονόητα, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει βούληση ούτε προθυμία! Στείλαμε μια επιστολή προς τα αρμόδια υπουργεία ζητώντας τα δικαιώματά μας, μιας κι έχουμε κι εμείς δικαιώματα. Δεν έχουν δικαιώματα μόνο οι δολοφόνοι. Κι αν θεωρείτε σημαντικό ότι μας απάντησαν… Ναι, μας απάντησαν! Αλλά εμείς θα συνεχίσουμε να ζητάμε και να φωνάζουμε.

Oι γυναίκες είναι αυτές που αλλάζουν και διεκδικούν. Και είναι οι άντρες αυτοί που δεν το δέχονται.