«“Οσο περισσότερους νόμους έχει μια χώρα τόσο πιο διεφθαρμένη είναι” έλεγε ο Ρωμαίος Τάκιτος. Η Ελλάδα έχει αρκετούς νόμους. Τόσους ώστε η διαφθορά να αισθάνεται ασφαλής. Μια κλειστή ομάδα εξουσίας παρανομεί, στη συνέχεια ψηφίζει νόμους για να νομιμοποιήσει τις παρανομίες,

αυτοαμνηστεύεται και στη συνέχεια δεν υπάρχουν μέσα ενημέρωσης ώστε να αποκαλύψουν το τι πραγματικά συμβαίνει».

Αυτό είχα γράψει σε άρθρο μου στον «Guardian» τον Οκτώβριο του 2012. Το θυμήθηκα μετά τη διθυραμβική ανακοίνωση του υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη ότι προχωρά στη νομοθέτηση νέου Ποινικού Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Μήπως δεν πρόκειται για ακόμη μια επιβεβαίωση του μεγέθους της διαφθοράς στην Ελλάδα, η οποία πηδάει από τα παράθυρα του πλήθους των νόμων που γίνονται τελικώς για να την καλύπτουν; Μήπως δεν γίνονται και πάλι νόμοι απλώς για να πιστεύουν οι ιθαγενείς ότι προστατεύονται από τη Δικαιοσύνη ενώ όλα είναι ελεγχόμενα και σε βάρος τους; Μήπως με τον νέο Ποινικό Κώδικα καλύπτεται ένα κενό που δημιουργεί η σύγχρονη πραγματικότητα και αδικούμε τον Φλωρίδη ως Χαμουραμπί του Μαξίμου;

Αυτό πρέπει να το απαντήσει ο υπουργός Δικαιοσύνης, μαζί με όλα τα συνεπακόλουθα που του καταμαρτυρούν οι πρώην συνάδελφοί του δικηγόροι. Από το 2019 η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει τροποποιήσει έξι φορές τον Ποινικό Κώδικα (ΠΚ). Αμέσως μόλις ανέλαβε κυβέρνηση άλλαξε τον ΠΚ που μόλις είχε ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στο όνομα της δημιουργίας ενός πιο ολοκληρωμένου ποινικού νόμου. Ας υποθέσουμε ότι έτσι έκρινε η νέα κυβέρνηση, έτσι έκανε, αν και ο Ποινικός Κώδικας είναι η βάση του νομικού συστήματος και δεν γίνεται να αλλάζει κάθε τόσο, κατά τα πολιτικά ή τα προσωπικά κέφια. Μέσα σε τέσσερα χρόνια η ΝΔ άλλαξε ακόμη πέντε φορές τον Ποινικό Κώδικα, πάντα με το ίδιο επιχείρημα: ότι ο νέος κώδικας είναι ο σωστός και δίκαιος. Αρα οι δικοί της προηγούμενοι ήταν λάθος και όσα έλεγε ήταν ψέματα.

Εδώ έχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα. Ή ο εκάστοτε υπουργός Δικαιοσύνης θεωρεί τσιφλίκι του το νομικό οικοδόμημα της χώρας και επεμβαίνει σε αυτό ικανοποιώντας τη μωροφιλοδοξία του ή η κυβέρνηση αλλάζει συνεχώς τους νόμους μικροπολιτικά και συμφεροντολογικά.

Ο Γ. Φλωρίδης από τον Ποινικό Κώδικά του διαφήμισε το σημείο που αφορά την κατάργηση του ακαταδίωκτου των τραπεζιτών, αφού προηγουμένως έκανε την γκάφα να δηλώσει στη Βουλή ότι το είχε ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Η συγκεκριμένη νομική ρύθμιση για κατάργηση της «ασυλίας» ήταν ευρωπαϊκή απαίτηση την οποία ικανοποιεί η κυβέρνηση, αφού όμως πρώτα έθεσε εκτός ποινικής ευθύνης τους τραπεζίτες, αυτούς που έκλεψαν το δημόσιο μέσω θαλασσοδανείων και όσους χειρίστηκαν τα «κόκκινα» δάνεια. Εκτός τέτοιας ευθύνης, με φροντίδα Φλωρίδη, παραμένουν με ακαταδίωκτο τα μέλη του ΤΧΣ και του ΤΑΙΠΕΔ που χειρίζονται την κρατική περιουσία. Σε ποια χώρα του κόσμου όποιος διαχειρίζεται περιουσία είναι εκτός ποινικού ελέγχου ό,τι κι αν κάνει;

Κάθε νομοθέτημα συμπυκνώνει μια πολιτική, κοινωνική και νομική φιλοσοφία. Ποια είναι αυτή του ξανά μανά νέου κώδικα;

Η κυβέρνηση προβλέπει αυστηροποίηση των ποινών για πλημμελήματα και κακουργήματα. Πρόκειται δηλαδή για μια κατρακύλα σε ένα λαϊκίστικο συντηρητισμό που ικανοποιεί αυτόν που τους θέλει όλους φυλακή. Η διεθνής τάση όμως είναι εντελώς διαφορετική. Στη σύγχρονη νομική και εγκληματολογική αντίληψη το έγκλημα δεν αποσυνδέεται από τις κοινωνικές αιτίες που το δημιουργούν ούτε αντιμετωπίζεται με βουρδουλιές και ανασκολοπισμούς. Πουθενά η αυστηροποίηση των ποινών δεν λειτουργεί αποτρεπτικά, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία. Ο αμέσως προηγούμενος ΠΚ της ΝΔ, που προέβλεπε πιο αυστηρές ποινές, αύξησε το έγκλημα αντί να το μειώσει. Αν η ποινή για το έγκλημα στηριζόταν στην απλοϊκή αντίληψη που αποπνέει το δημιούργημα Φλωρίδη (μεγάλη ποινή = υποχώρηση εγκληματικότητας), τότε η Σαουδική Αραβία με τις ποινές των ακρωτηριασμών και αποκεφαλισμών θα είχε σωθεί από το έγκλημα. Δυστυχώς, όμως, κάθε Παρασκευή οι δημόσιες εκτελέσεις αποτελούν θέαμα.

Στο συντηρητικό κοινό που ηδονίζεται με το θέαμα της τιμωρίας απευθύνεται και ο νυν υπουργός Δικαιοσύνης. Δεν πρόκειται για προσωπική ευθύνη ούτε ισχύει αυτό που υποστηρίζουν οι πρώην συνάδελφοί του ότι οι ρυθμίσεις του βγάζουν μίσος για τους δικηγόρους, το επάγγελμα δηλαδή που ακολούθησε για λίγο προτού γίνει επαγγελματίας της πολιτικής – με πολλές μάλιστα περιστροφές περί των κομμάτων. Ο Ποινικός Κώδικας είναι επιλογή της κυβέρνησης.

Ο Μητσοτάκης έχει επιλέξει να ταΐσει τα πρωτόγονα ένστικτα που ταυτίζουν την απονομή δικαιοσύνης με τον αυταρχισμό, τη σκληρή τιμωρία και τις εξουσίες συγκεκριμένων κύκλων. Ο λόγος είναι ότι αυτά τα ένστικτα και τα αντανακλαστικά τον βοηθούν να δραπετεύει από τις ευθύνες του. Για παράδειγμα, αυξάνονται οι ποινές φυλάκισης για εμπρηστές και όσους προκαλούν ατυχήματα στις συγκοινωνίες. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση θέλει να δείξει ότι για τις φωτιές ή για δυστυχήματα όπως αυτό στα Τέμπη δεν φταίει η έλλειψη κρατικής οργάνωσης, αλλά ο «κακός» που πρέπει να τιμωρηθεί αυστηρά. Ο Μητσοτάκης, με τον Φλωρίδη ως εκατόνταρχο, ρίχνει στα λιοντάρια και στο Κολοσσαίο της κοινής γνώμης τον σταθμάρχη ή τον ηλικιωμένο που έβαλε κατά λάθος φωτιά και δεν χρειάζεται να απολογηθεί ο ίδιος για το αν υπάρχουν πυροσβεστικά, έγκαιρη επέμβαση, πρόληψη, ασφάλεια και ό,τι άλλο πρέπει να υπάρχει.

Στα προβλήματα που δημιουργεί η πολιτική του θα απαντά με τη ρητορική των απειλών και των φυλακίσεων, των σκληρών και ανυποχώρητων νόμων, όπως απαντά με το «μα πήραμε 41%». Θεωρητικά όλες οι χούντες έπρεπε να είναι οάσεις νομιμότητας και αποτελεσματικότητας και ο κ. Φλωρίδης να τις χειροκροτεί ανοιχτά.

Ο κ. Φλωρίδης θεσμοθετεί μάλιστα οι δικαστικές αποφάσεις να λαμβάνονται σε μεγάλο βαθμό από μονομελή δικαστήρια, ακόμη κι όταν πρόκειται για κακουργήματα. Ολοι αντιλαμβάνονται τι σημαίνει να δικάζει ένας και μόνο δικαστής μια μέρα κατά την οποία βρίσκεται σε άσχημη ψυχική κατάσταση με διακύβευμα να βάλει κάποιον φυλακή. Καταργεί επίσης το ενδιάμεσο στάδιο των δικαστικών συμβουλίων και των βουλευμάτων, καθίζοντας τους πάντες στο σκαμνί. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλές φορές τα δικαστικά συμβούλια (όπως και όλα τα δικαστήρια) δεν λειτουργούν όπως απαιτείται, αλλά η λύση δεν είναι η κατάργησή τους. Οταν πονάει ένα δόντι, δεν προχωράς σε αποκεφαλισμό. Αν ήθελε πραγματικά να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της δίκαιης ή άδικης παραπομπής σε δίκη, θα μπορούσε να θεσμοθετήσει (όπως στη Γερμανία) τον «φάκελο του εισαγγελέα». Με βάση αυτό τον φάκελο ελέγχεται πόσες από τις υποθέσεις που παρέπεμψε σε δίκη ο εισαγγελέας είχαν καταδικαστικό αποτέλεσμα (άρα ο εισαγγελέας λειτούργησε με βάσιμα στοιχεία παραπομπής) και πόσες κατέδειξαν λάθος παραπομπή με βάση την αθώωση που επήλθε.

Το πιο ανατριχιαστικό είναι ότι οι καταδίκες σε πλημμελήματα μπορούν να οδηγήσουν σε πραγματικό εγκλεισμό σε φυλακή. Η νομοθέτηση αυτή αφορά ιδιαίτερα και τους δημοσιογράφους. Αν δημοσιογράφος καταδικαστεί σε τρία χρόνια φυλάκιση για συκοφαντική δυσφήμηση (πλημμέλημα) από ένα δικαστή, τότε είναι πιθανό να πάει στο κελί. Ενώ θα περίμενε κάποιος να εναρμονιστεί η κυβέρνηση με το ευρωπαϊκό αίτημα να μετατραπεί η συκοφαντική δυσφήμηση από ποινικό αδίκημα –και μάλιστα αυτόφωρο– σε αστικό, ο Φλωρίδης δείχνει στους δημοσιογράφους τη φυλακή. Για να ακριβολογούμε, τους εκφοβίζει με αυτήν. Ποιος δημοσιογράφος θα διακινδυνεύσει να γράψει κάτι αποκαλυπτικό με τον φόβο ότι μπορεί να βρεθεί ένας τρελός δικαστής να τον καταδικάσει για συκοφαντική δυσφήμηση; Σε δεκάδες περιπτώσεις δημοσιογράφοι που καταδικάστηκαν σε ελληνικά δικαστήρια δικαιώθηκαν στο ευρωπαϊκό. Επί Φλωρίδη θα ήταν στο κελί, αναζητώντας τη δικαίωσή τους. Μπράβο στον κ. Φλωρίδη. Με το καλό και στην επαναφορά της θανατικής ποινής. Κυρίως για δημοσιογράφους.

Η κυβέρνηση θέλει να δείξει ότι για τις φωτιές ή για δυστυχήματα όπως των Τεμπών δεν φταίει η έλλειψη κρατικής οργάνωσης, αλλά ο «κακός» που πρέπει να τιμωρηθεί αυστηρά. Ο Μητσοτάκης, με τον Φλωρίδη ως εκατόνταρχο, ρίχνει στα λιοντάρια και στο Κολοσσαίο της κοινής γνώμης τον σταθμάρχη ή τον ηλικιωμένο που έβαλε κατά λάθος φωτιά και δεν χρειάζεται να απολογηθεί ο ίδιος για το αν υπάρχουν πυροσβεστικά, έγκαιρη επέμβαση, πρόληψη, ασφάλεια και ό,τι άλλο πρέπει να υπάρχει