Documento Media

Πού θα οδηγήσει τη χώρα ο Ερντογάν

Το μεταναστευτικό και η εξωτερική πολιτική στο επίκεντρο της επόμενης μέρας

Παναγιώτης Τουρκοχωρίτης

Εν συντομία

Ο δεύτερος γύρος των εκλογών στην Τουρκία αναμένεται να αναδείξει τον επόμενο πρόεδρο της χώρας.

Γιατί ενδιαφέρει

Ο νικητής θα καθορίσει τη στάση ενός σημαντικού περιφερειακού παράγοντα σε μια όλο και πιο πολωμένη διεθνή σκακιέρα.

Παρά τις προβλέψεις ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τερμάτισε πρώτος στον πρώτο γύρο, με σημαντική διαφορά από τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Το διαλυμένο κράτος δικαίου, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα μεγάλης μερίδας πολιτών έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα, και ο ανύπαρκτος διαχωρισμός των εξουσιών φαίνεται ότι δεν συγκίνησαν την όλο και μειούμενη πλειοψηφία των Τούρκων πολιτών.

Η γεωγραφική κατανομή των ψήφων δείχνει μια Τουρκία διχασμένη στα μεγάλα αστικά κέντρα που ψήφισαν Κιλιτσντάρογλου και στα βάθη της Ανατολίας όπου κυριαρχεί ο Ερντογάν. Τα κριτήρια των δύο πόλων που διαμορφώνονται απέχουν παρασάγγας, αφού φαίνεται ότι η στροφή στον εθνικισμό και τον λαϊκιστικό αυταρχισμό έχει απήχηση, παρά τον οικονομικό στραγγαλισμό της οικονομίας από τον πληθωρισμό και την αποτυχημένη διαχείριση της καταστροφής από τους σεισμούς που έπληξαν την Τουρκία στις αρχές Φεβρουαρίου.

Κρίσιμο το μεταναστευτικό

Την εβδομάδα που πέρασε οι συμμαχίες των υποψηφίων αποκρυσταλλώθηκαν. Ο τρίτος στην κούρσα του πρώτου γύρου Σινάν Ογάν επιβεβαίωσε τις προβλέψεις και προέτρεψε τους ψηφοφόρους του να στηρίξουν στον δεύτερο γύρο τον απερχόμενο Τούρκο πρόεδρο.

Με τους δύο κύριους διεκδικητές της προεδρίας να μη συγκεντρώνουν τις απαραίτητες ψήφους, οι περίπου 2,8 εκατ. ψηφοφόροι του Ογάν έγιναν μήλο της έριδας. Ο εθνικιστής πολιτικός ανέβηκε σε δημοτικότητα εκμεταλλευόμενος τη δυσαρέσκεια των Τούρκων απέναντι στους μετανάστες, γι’ αυτό και οι δύο υποψήφιοι ανέβασαν τους τόνους της αντιμεταναστευτικής τους πολιτικής, ιδιαίτερα εναντίον των Συρίων, που αποτελούν και την πλειονότητα των μεταναστών/προσφύγων. Ο Ογάν επέλεξε τελικά τον Ερντογάν, ενώ ένας άλλος εθνικιστής, ο Ουμίτ Οζντάγ, προτίμησε τον Κιλιτσντάρογλου. Σε δηλώσεις που έκανε στους δημοσιογράφους δίπλα στον επικεφαλής του CHP ο Οζντάγ, επικεφαλής του Κόμματος της Νίκης, είπε ότι σε περίπτωση νίκης του Κιλιτσντάρογλου θα ήθελε να γίνει υπουργός Εσωτερικών, ενώ συμφώνησε με τον κεντρώο πολιτικό ότι οι πρόσφυγες θα σταλούν στη χώρα καταγωγής τους μέσα σε ένα χρόνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ογάν, ο Οζντάγ και άλλα δύο μικρότερα εθνικιστικά κόμματα ήταν στον ίδιο εκλογικό σχηματισμό, την Πατρογονική Συμμαχία, η οποία διαλύθηκε αφού δεν έλαβε καμία έδρα στις βουλευτικές εκλογές της 14ης Μαΐου.

Σε αναμμένα κάρβουνα η Ευρώπη

Το αποτέλεσμα των εκλογών στην Τουρκία μπορεί να ανακουφίσει την Ευρώπη, όχι όμως για τους λόγους που θα περίμενε κάποιος. Ενδεχόμενη νίκη Κιλιτσντάρογλου είναι σίγουρα καλοδεχούμενη προοπτική στη Δύση γενικότερα και στις ΗΠΑ ειδικότερα. Ο κεντρώος πολιτικός έχει δηλώσει από τον πρώτο γύρο ότι σε περίπτωση που γίνει πρόεδρος της χώρας θα σταματήσει τις ακροβασίες και θα ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τις επιταγές των δυτικών δυνάμεων. Από την άλλη, όμως, μια ενδεχόμενη εκλογή Κιλιτσντάρογλου θα επανακαθόριζε τις σχέσεις με την Ευρώπη και πιθανώς θα σήμαινε μια ενδεχόμενη αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ –Τουρκίας και μια χαλάρωση των περιορισμών της βίζας, αλλά και το ξεπάγωμα των συζητήσεων για είσοδο στην ΕΕ. Η στιγμή θα ήταν πολιτικά ασύμφορη για πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αφού η Ευρώπη ετοιμάζεται να ανοίξει συζητήσεις για την είσοδο της Ουκρανίας στην ΕΕ. Αν και η πολιτική υποστήριξη προς την Ουκρανία είναι σχεδόν ολοκληρωτική, μια παράλληλη συζήτηση για την Τουρκία θα άνοιγε υπερβολικά το ζήτημα της επέκτασης της ΕΕ, τη στιγμή που ήδη μια σειρά από χώρες είναι υποψήφιες για ένταξη, ειδικά στα δυτικά Βαλκάνια, των οποίων η υπόθεση δεν προχωρά λόγω της αντίστασης των χωρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

Σε δύο βάρκες ο Τούρκος πρόεδρος

Ολα τα δεδομένα συντείνουν ότι ο απερχόμενος Τούρκος πρόεδρος είναι πιο κοντά στη νίκη σε αυτές τις εκλογές. Και η Δύση και η Ανατολή έχουν να περιμένουν κάτι από την ενδεχόμενη επανεκλογή του Ερντογάν, η καθεμία για τους δικούς της λόγους. Από τη μία πλευρά, η Δύση αναμένει πιο ενεργή οικονομική σχέση με την Τουρκία, αφού η οικονομία της χώρας περνά από μια στενωπό στην οποία ο πληθωρισμός πιέζει όλο και περισσότερο τα εισοδήματα των πολιτών. Ο Ερντογάν, αν δεν θέλει να πριονίσει κι άλλο τα πόδια του… θρόνου του, θα πρέπει εν πρώτοις να ακολουθήσει πιο ορθόδοξη νομισματική πολιτική, αφού οι ενέσεις ρευστότητας που δέχεται από τις χώρες του Κόλπου δεν αποτελούν μακροπρόθεσμη λύση, και συγχρόνως να αναζητήσει τρόπους να αναπληρώσει τα αποθεματικά σε συνάλλαγμα, κυρίως σε δολάρια.

Για να το καταφέρει αυτό θα πρέπει να γίνει πιο γαλαντόμος σχετικά με τις κατευθύνσεις που απορρέουν από τα δυτικά κέντρα αποφάσεων ώστε να κατευθυνθούν περισσότερα κεφάλαια προς την Τουρκία. Αξίζει να σημειωθεί ότι τους τελευταίους μήνες πριν από τον πρώτο γύρο τα αποθεματικά της Τουρκίας ήταν στο χαμηλότερο σημείο των

Οπως όλα δείχνουν, η στροφή στον εθνικισμό και τον λαϊκιστικό αυταρχισμό που επιχειρεί ο Ερντογάν βρίσκει απήχηση στους ψηφοφόρους της γειτονικής χώρας

τελευταίων δύο χρόνων (-75 δισ. δολάρια!).

Από την άλλη πλευρά, ο Ερντογάν συνεχίζει να παίζει σε διπλό ταμπλό και να λοξοκοιτάει προς τη Μόσχα, αφού, όπως είπε σε συνέντευξή του την περασμένη Παρασκευή, οι σχέσεις με τη Ρωσία θα βαθύνουν σε όσο περισσότερους τομείς είναι δυνατό. Ο Τούρκος πρόεδρος συνέχισε την επιχειρηματολογία του σχετικά με την εξωτερική πολιτική που ακολουθεί απέναντι στη Ρωσία λέγοντας ότι «χρειάζεται ισορροπημένη προσέγγιση» απέναντι στη Μόσχα. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία έχει προσπαθήσει να κρατήσει ουδέτερη στάση σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, δίνοντας ανθρωπιστική βοήθεια στους Ουκρανούς και λειτουργώντας ως διαμεσολαβήτρια δύναμη για τα ουκρανικά σιτηρά ενώ συγχρόνως αποφεύγει να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία ώστε να λαμβάνει το φτηνό ρωσικό πετρέλαιο.

Θέλει να έχει την απόλυτη κυριαρχία

Στον Ερντογάν δεν αρκεί που έχει τον ουσιαστικό έλεγχο σχεδόν του συνόλου του μιντιακού πεδίου καθοδηγώντας σε μεγάλο βαθμό το δημόσιο αφήγημα, έρχονται και οι καταγγελίες για παρακολούθηση των οπαδών του Κιλιτσντάρογλου από κατασκοπικό λογισμικό να επιβεβαιώσουν τον απόλυτο έλεγχο που θέλει να επιβάλει στον δημόσιο διάλογο, χωρίς κανένα σεβασμό στο δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου.

Ο Ερντογάν υπόσχεται να δημιουργήσει τον νέο «τουρκικό αιώνα» εάν επανεκλεγεί, ενώ οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι μαζί του το μέλλον θα είναι ζοφερό και θα έχει μεγαλύτερη ισλαμοποίηση

Σύμφωνα με τους «Financial Times», η γερμανική εισαγγελία κατηγόρησε τέσσερις ανθρώπους για μη εγκεκριμένη πώληση κατασκοπευτικού λογισμικού στις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες με σκοπό τις υποκλοπές σε συσκευές οπαδών της αντιπολίτευσης.

Το λογισμικό που λέγεται ότι χρησιμοποιήθηκε, το FinSpy, αγοράστηκε από τις τουρκικές αρχές το 2017 έναντι 5 εκατ. δολαρίων για να παρακολουθηθούν οι διαδηλωτές στις πορείες μετά την άγρια καταστολή που επέφερε η απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Το FinSpy, σύμφωνα με τη ρωσική εταιρεία κυβερνοασφάλειας Kaspersky, πρωτοεμφανίστηκε στα… ραντάρ του τομέα ασφαλείας το 2011, όταν έγινε λόγος γι’ αυτό σε διαρροές των WikiLeaks, ενώ έχει τη δυνατότητα να μολύνει τόσο ηλεκτρονικούς υπολογιστές όσο και κινητές συσκευές.

Τρομολαγνεία και Κούρδοι

Παράλληλα, ο Ερντογάν κατηγορήθηκε και για μονταρισμένα βίντεο που παίζονταν κατά τη διάρκεια των προεκλογικών του ομιλιών, στα οποία φαινόταν να εμφανίζεται στα προεκλογικά σποτ του Κιλιτσντάρογλου ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (ΡΚΚ) Μουράτ Καραγιλάν. Ο Ερντογάν στην ακραία εθνικιστική στροφή που έχει κάνει με σκοπό να κερδίσει τις ψήφους των συντηρητικών στρωμάτων θέλει να δαιμονοποιήσει τις σχέσεις του Κιλιτσντάρογλου με τους Κούρδους. Το (ακόμη) νόμιμο φιλοκουρδικό κόμμα HDP δεν κατέβασε στον πρώτο γύρο δικό του υποψήφιο, όπως είχε πράξει –με θετικά αποτελέσματα–στις δημοτικές εκλογές του 2019, στηρίζοντας τον Κιλιτσντάρογλου. Η στήριξη σταμάτησε να είναι άτυπη, αφού την Παρασκευή ο φυλακισμένος ηγέτης του HDP

Σελαχατίν Ντεμιρτάς στήριξε ανοιχτά τον Κιλιτσντάρογλου. «Δεν υπάρχει πλέον τρίτος γύρος! Ας κάνουμε τον Κιλιτσντάρογλου πρόεδρο, ας αφήσουμε την Τουρκία να αναπνεύσει» έγραψε χαρακτηριστικά. Επίσης, ο Περβίν Μπουλντάν, συμπρόεδρος του HDP, έθεσε αποφασιστικά το διακύβευμα των εκλογών: «Ο δεύτερος γύρος των εκλογών είναι ένα δημοψήφισμα μεταξύ φασισμού και δημοκρατίας».

Η μεγαλομανία του Ερντογάν τον κάνει να συγκρίνεται με τον Κεμάλ Ατατούρκ, ενώ πολλοί εικάζουν ότι στην τελευταία του επιτρεπόμενη θητεία (με τα μέχρι στιγμής δεδομένα) θα φροντίσει για την υστεροφημία του. Αν βγει πρόεδρος, έχει υποσχεθεί ότι θα δημιουργήσει τον… νέο «τουρκικό αιώνα». Οι υποστηρικτές του λένε ότι θα δημιουργήσει μια δυνατή και σταθερή Τουρκία, ενώ οι επικριτές του υποστηρίζουν, μάλλον όχι αβάσιμα, ότι το μέλλον θα έχει λιγότερο Ατατούρκ, περισσότερη ισλαμοποίηση και ζοφερή πραγματικότητα.

Doc Techfinance

el-gr

2023-05-28T07:00:00.0000000Z

2023-05-28T07:00:00.0000000Z

https://epaper.documentonews.gr/article/282166475556747

Documento Media