Τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών έχουν ομοιότητες με τις μετρήσεις τηλεθέασης των εκπομπών. Oπως και στην ψήφο, έτσι και στις εκπομπές δεν είναι γνωστό ούτε το επίπεδο ούτε η ποιότητα αυτού που κάνει τη συγκεκριμένη επιλογή, ενώ επίσης άγνωστος είναι και ο λόγος που την κάνει. Μπορείς να παρακολουθήσεις μια εκπομπή από περιέργεια, επειδή σου αρέσει ή απλώς επειδή δεν έχεις κάτι άλλο να κάνεις. Σημασία πάντα έχει το αποτέλεσμα. Η ψήφος βέβαια δεν είναι τηλεοπτική επιλογή,

είναι επιλογή που σχετίζεται με τη ζωή σου. Επίσης, δεν μπορείς να πατήσεις το τηλεκοντρόλ για να σταματήσεις την ασχήμια. Αλλά, όπως και στην τηλεόραση, δεν έχει καμία σημασία να υποτιμάς την επιλογή του άλλου, την ποιότητά του και τον λόγο για τον οποίο έκανε μια επιλογή.

Στις εκλογές της 21ης Μαΐου η επιλογή των πολιτών έγινε και είχε συγκεκριμένη διάσταση γιατί υπήρχαν λόγοι. Το να προσπαθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, η Αριστερά αν θέλετε, να της αποδώσει μεταφυσικά στοιχεία και να δώσει εξηγήσεις που σχετίζονται αποκλειστικά με τη θολή σκέψη του κόσμου προέρχεται από την ηθικοπλαστική αντίληψη που επιμένει να δίνει στην πολιτική μάχη, ξεχνώντας όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της. Κυρίως δε αυτά που αφορούν τις ευθύνες της.

Η επιλογή ψήφου στη ΝΔ και στον Κυριάκο Μητσοτάκη, την ώρα μάλιστα που είχε αποδείξει πόσο επιζήμια είναι η διακυβέρνησή του, μπορεί να είναι άδικη, μπορεί να είναι παράλογη, αλλά είναι αληθινή. Η ΝΔ έχοντας μιντιακή υπεροπλία μπορούσε να δημιουργεί την πολιτική ατζέντα, να στρεβλώνει το πραγματικό πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης, να δημιουργεί συνθήκες για να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ απολογούμενος για ό,τι έκανε ή για ό,τι δεν έκανε το 2015, αλλά δεν ήταν παντοδύναμη. Την παντοδυναμία τής την παρέδωσε πολύ πριν από τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ με την αδυναμία του να λειτουργήσει ως κόμμα, και όχι ως ασκέρι, με συνέπεια και πειθώ.

Ο Μητσοτάκης μπορεί να είχε όλα τα ελλείμματα πολιτικής δόμησης και χαρακτήρα, αλλά κατάφερε να αποδείξει από πολύ νωρίς ότι αυτός κάνει κουμάντο στο κόμμα, ότι οι αποφάσεις δεν θα παρεκκλίνουν και θα πάει μέχρι το τέλος. Ολα τα στοιχεία του αυταρχισμού και του κυνισμού του κατάφερε να τα εμφανίσει στην κοινή γνώμη ως προτερήματα. Ο μέσος πολίτης δεν αναγνώριζε την προβληματική πολιτική συμπεριφορά ενός Ορμπάν ή ενός Τραμπ που καταλύει το κράτος δικαίου και προαναγγέλλει μάλιστα τα χειρότερα, αλλά έναν αποφασιστικό ηγέτη χωρίς παλινδρομήσεις. Ψευδής εικόνα αλλά επιτυχές μήνυμα. Το βασικό όμως ήταν ότι ο Μητσοτάκης δεν ήταν μόνος για να κριθεί ως πολιτική προσωπικότητα. Η ταν περιβεβλημένος από επικοινωνιολόγους, καναλάρχες, συμφέροντα, διορθωτές της κάθε προσωπικής αστοχίας. Η τα νένα σύστημα που πούλησε ανωτερότητα, ασφάλεια, γνώση και δομημένη πολιτική συμπεριφορά.

Στην απέναντι όχθη, στον καταυλισμό του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, μαζεύονταν γύρω από τη φωτιά των ιδεών τους για να μεθύσουν με τα αυτοσχέδια αποστάγματα της προσωπικής τους αλήθειας. Και επειδή κατά τα θρη

σκευτικά δόγματα η αλήθεια σώζει, δεν χρειάζονταν ούτε σύγχρονα εργαλεία ούτε δοκιμασία μέσα στην κοινωνία.

Τον Μάιο του 2023 έπρεπε να ζήσουμε την τραγική αντίφαση το κόμμα που έβγαλε τη χώρα από την κρίση, που επένδυσε στη δημοκρατία και την κοινωνία, να χάσει από τα σύμβολα του δεσποτισμού, της οικογενειοκρατίας και των διακρίσεων. Πώς συνέβη αυτό;

Ας πάμε λίγο πίσω. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως το 2010 ήταν ένα κόμμα της Αριστεράς της διαμαρτυρίας και της εσωτερικής κατανάλωσης. Το 2015 έγινε κυβέρνηση γιατί συναντήθηκαν δύο παράγοντες. Οι ιδιαίτερες συνθήκες της εποχής που είχαν τη σφραγίδα της λαϊκής αντίδρασης και ένα πρόσωπο με όραμα και προσόντα, ο Αλέξης Τσίπρας. Η τετραετία 2015 με 2019, από άποψη στόχων και κυβερνητικού έργου, ήταν ένα σπουδαίο επίτευγμα με ένα σοβαρό μειονέκτημα. Το έργο αυτό δεν το έμαθε κανένας. Αντιθέτως διαστρεβλώθηκε, ενώ στο πρόσωπο του Τσίπρα πραγματοποιήθηκε μια επιχείρηση δολοφονίας χαρακτήρα.

Η ήττα στις εκλογές του 2019 δεν έσβησε το άστρο του ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ όπως ήθελαν. Αντιθέτως, πήρε ένα ποσοστό που σηματοδοτούσε πόσο αναγκαίος είναι για την κοινωνία.

Ο Τσίπρας πήρε το μήνυμα και αποφάσισε να αλλάξει στο κόμμα του όσα αποτελούσαν τροχοπέδη και προβληματικούς συμβολισμούς. Εγκατέλειψε όμως προτού κόψει το νήμα. Εστω και καθυστερημένα ο ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε περίπου 200.000 νέα μέλη, ανθρώπους που παρά την ήττα δήλωναν εθελοντές για μια άλλη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Πολύ γρήγορα τα μέλη αυτά ρίχτηκαν στον Καιάδα της κομματικής επιλογής. Τέθηκαν σε αχρηστία σαν ανίκανοι που υστερούσαν έναντι των κομματικών γραφειοκρατών, ως επικίνδυνοι φορείς πραγμάτων που έλεγε η εξαπατημένη κοινωνία και όχι ο καταυλισμός.

Ο ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν είχε χαρισματικό και δοκιμασμένο ηγέτη, κομματικά μέλη, αλλά έλειπε το ενδιάμεσο στρώμα, το στελεχιακό δυναμικό που έπρεπε να μεταφέρει τα μηνύματα από τη βάση και την κοινωνία στην ηγεσία.

Η ηγεσία ήταν μόνη της και η βάση εγκαταλειμμένη. Φυσικά η πρώτη ευθύνη ανήκει στην ηγεσία. Ο Αλέξης Τσίπρας παγιδεύτηκε στον εμπειρισμό, στους αυτοσχεδιασμούς και στις αντιπαλότητες του στελεχιακού στρατού των ατάκτων. Η εξουσία από την οποία πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ μεγιστοποίησε τις φιλοδοξίες αλλά και την αυτάρκεια κομματικών στελεχών. Φυσικά οι προσωπικές φιλοδοξίες και οι ευτελείς μεθοδεύσεις ι δε ο λ ο γι κ ο ποιήθηκαν έντεχνα και μετονομάστηκαν ευγενής προβληματισμός. Η αστήρικτη πολυγλωσσία, η πολιτική φλυαρία, οι θεωρητικές περικοκλάδες αποδόθηκαν στην αγάπη για πλέρια δημοκρατία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και ο Μητσοτάκης, έκανε την αδυναμία του προτέρημα, αλλά από την ανάποδη.

Αντί να αλιευτούν νέα στελέχη από τη βάση, πρόσωπα με κοινωνική καταξίωση και κοινωνική γείωση, δημιουργήθηκαν τεχνητά διλήμματα για τον χαρακτήρα του κόμματος. Το κόμμα θα ήταν αριστερό, δεξιό, κεντρώο; Μόνο ένα δεν τους ενδιέφερε: να είναι σοβαρό!

Η αδυναμία παρέμβασης του ΣΥΡΙΖΑ μέσω ΜΜΕ μεγιστοποιήθηκε από την ασχετοσύνη των στελεχών που έβγαιναν στην τηλεόραση. Αδιάβαστοι, πρόχειροι και προβληματικοί (φυσικά όχι όλοι), πήγαιναν στα κανάλια για να εγγραφούν στην επετηρίδα της αυριανής εκλογής μέσα από τη δημοσιότητα. Τα κανάλια με τη σειρά τους καλούσαν τους χειρότερους ακριβώς για να δείξουν την εικόνα της μετριότητας.

Ο Τσίπρας βρέθηκε σε ομηρία, την οποία δυστυχώς δεν έσπασε, αντιμετωπίζοντας τον πυρετό της κομματικής αρρώστιας ως φλόγα. Η κοινωνία για την οποία διατύπωνε επιτυχώς θέσεις ήταν ωστόσο μακριά. Καταναλώθηκε στην προσπάθεια να κρατήσει το κόμμα συμβατό με τον παραλογισμό των αφανών εταίρων και όταν έφτασε στο κρίσιμο σημείο της εκλογικής αντιπαράθεσης επιχείρησε να σώσει ό,τι μπορούσε με τακτικισμούς. Οι συμμαχίες υπήρξαν ατυχείς σε μεγάλο βαθμό και τεχνητές γιατί (το έχει αναλύσει πριν από δεκαετίες αυτό η Αριστερά) δεν είχαν την απαιτούμενη κοινωνική πρόσβαση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και ο Μητσοτάκης, έκανε την αδυναμία του προτέρημα, αλλά από την ανάποδη. Στον ΣΥΡΙΖΑ αντί να αλιευτούν νέα στελέχη από τη βάση, πρόσωπα με κοινωνική καταξίωση και κοινωνική γείωση, δημιουργήθηκαν τεχνητά διλήμματα για τον χαρακτήρα του κόμματος. Το κόμμα θα ήταν αριστερό, δεξιό, κεντρώο; Μόνο ένα δεν τους ενδιέφερε: να είναι σοβαρό!

Τις πιο κρίσιμες στιγμές τα πεφωτισμένα στελέχη του αντί να παραγάγουν πολιτική, έκριναν απλώς την πολιτική της ηγεσίας και τον κατηγορούσαν άλλοτε για σκανδαλολογία και άλλοτε για ρηχότητα. Πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν σαν τους ευνούχους, οι οποίοι ξέρουν τα πάντα γύρω από το σεξ αλλά δεν έχουν κάνει ποτέ.

Το κόστος που είχε προεκλογικά η τοποθέτηση Κατρούγκαλου δεν σχετιζόταν με όσα είπε, αλλά με αυτό που έδειχνε στον κόσμο. Οτι στον ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει σοβαρότητα. Η επικοινωνιακή ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν έβγαζε προς τα έξω την πολιτική γραμμή του κόμματος αλλά προσπαθούσε αγωνιωδώς να ανασκευάσει τις γκάφες της υψηλής πολιτικής διανόησης της απραγίας.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει τελειώσει πολιτικά παρά την ήττα. Δεν έχει τελειώσει ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε αυτή την εκλογική μάχη. Ο Τσίπρας πρέπει να ξεφύγει από τη δύναμη της συνήθειας και να εμπιστευτεί όσους τον εμπιστεύονται, όχι αυτούς που δεν εμπιστεύεται.

ΥΓ.: Το πρωί της Παρασκευής έμαθα από την κυρία που απασχολείται κάποιες μέρες με τον καθαρισμό του σπιτιού μου ότι ψήφισε ΝΔ. Οταν τη ρώτησα γιατί, μου απάντησε: «Γιατί οι άλλοι δεν είναι σοβαροί, δεν είναι να τους εμπιστεύεσαι».