Τον περασμένο Μάρτιο η παράσταση «Larsen C», που ανέβηκε στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, ήταν το θέμα συζήτησης ανάμεσα στους ανθρώπους που αγαπούν τον χορό. Αυτή την εβδομάδα επιστρέφει στη Στέγη κι αυτό το γεγονός μας έδωσε την ευκαιρία να συναντήσουμε τον εμπνευστή του για να συζητήσουμε πώς είναι δυνατόν μια παγοκρηπίδα (Larsen C) να αποτελεί πηγή καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Επιστρέφετε στη Στέγη με το έργο «Larsen C» που είχατε παρουσιάσει και πέρυσι στον ίδιο χώρο. Για ποιους λόγους συμβαίνει αυτό;

Στην πραγματικότητα ο αρχικός προγραμματισμός της Στέγης πριν από τον κορονοϊό προέβλεπε να παρουσιάσουμε το «Larsen C» για δύο εβδομάδες. Μετά την καραντίνα έγινε υποχρεωτικά σύμπτυξη του προγράμματος. Οπότε υπήρχε σε εκκρεμότητα αυτή η επιπλέον εβδομάδα που θέλαμε να κάνουμε παραστάσεις. Αν σε αυτό προσθέσουμε τη γενναιοδωρία του κοινού με την προσέλευσή του και τον τρόπο που επικοινώνησε το έργο, μαζεύονται οι παράγοντες που μας οδήγησαν στο να επανέλθουμε με το «Larsen C».

Πώς είναι δυνατόν ένας παγετώνας να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για ένα χορογράφο;

Το «Larsen C» δεν ξεκίνησε θέλοντας να ερευνήσει τον παγετώνα και τον πάγο. Στην ουσία ο πάγος ήρθε κατά τη διάρκεια της δημιουργικής διαδικασίας των προβών. Ας πούμε ότι ήταν ένα λειτουργικό εργαλείο ώστε να υλοποιήσω, να σωματοποιήσω τη βασική μου πρόθεση.

Ποια ήταν αυτή;

Η αρχική σκέψη της παράστασης ήταν η αποτύπωση ενός παιχνιδιού που σχετίζεται με την αντίληψή μας για τον κόσμο. Αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητά μας, την κάθε μέρα μας, με ένα δεδομένο τρόπο. Σκεφτόμουν λοιπόν πώς αλλάζοντας μια παράμετρο αυτής της πραγματικότητας –έναν ήχο, το φως, μια κίνηση– μεταβάλλεται δραστικά ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την ίδια πραγματικότητα. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: αν βάλουμε ακουστικά για να ακούσουμε μια ωραία μουσική καθώς περπατάμε στον δρόμο με κίνηση και βιώνουμε μια αφόρητη κατάσταση, αμέσως η αντίληψή μας αλλάζει κι αυτό που ζούμε γίνεται πιο ανάλαφρο, αν και η πραγματικότητα παραμένει αναλλοίωτη. Αυτό είναι το πείραμά μας. Πώς γίνεται να αλλάξουμε τη βεβαιότητα του σώματος με μια μικρή μετατόπιση; Κάπως έτσι στις πρόβες προέκυψε ο πάγος, ήρθε το παγόβουνο, μια μάζα νερού στέρεη και πυκνή η οποία είναι αμετακίνητη, αλλά αν την παρατηρήσουμε πολλή ώρα θα καταλάβουμε ότι είναι υπερβολικά εύθραυστη και διαρκώς μεταβαλλόμενη. Αυτό είναι ένα παιχνίδι πάνω στην αντίληψη που έχουμε για τον εξωτερικό κόσμο.

Κατά πόσο η αντίληψή μας για τον κόσμο και οι βεβαιότητες τις οποίες διαμορφώνουμε είναι αδιαμεσολάβητες;

Νομίζω ότι είμαστε το αποτέλεσμα ενός αλληλοεξαρτώμενου συστήματος το οποίο μας μετακινεί σχεδόν χωρίς να μπορούμε να το ελέγξουμε. Ο τρόπος που ο καθένας μας μπορεί να διαμορφώσει αντίληψη για την πραγματικότητα ορίζεται σε σχέση με αυτό που είμαστε μέσα σε ένα πλέγμα πολύπλοκο. Σχεδόν δεν μπορούμε να ορίσουμε πώς εμείς προσεγγίζουμε την πραγματικότητα. Ας πούμε, είμαι κατά του ρατσισμού, υπέρ της διαφορετικότητας. Κι όμως στην καθημερινότητά μου συνειδητοποιώ ή όχι ότι υπάρχουν στιγμές που ακόμη κι εγώ ο ίδιος, που μάχομαι υπέρ των δικαιωμάτων όλων και αντιστρατεύομαι τις κοινωνικές, εθνικές, θρησκευτικές ή τις διακρίσεις φύλου μέσα μου, είμαι ακριβώς αυτό εναντίον του οποίου μάχομαι. Επιβιώνουν τέτοια κατάλοιπα μέσα μου.

Μιλήσατε για ρατσισμό και διαφορετικότητα. Τουλάχιστον η δεύτερη λέξη σταδιακά εμπορευματοποιείται, χάνοντας την ουσία της και το περιεχόμενό της.

Τα πράγματα μπορούν πολύ εύκολα να γίνουν μια ταμπέλα. Πολλές φορές αντιλαμβανόμαστε το diverse σαν ζητούμενο, ότι οφείλω να είμαι diverse. Η ουσία του diverse είναι ότι μπορώ να είμαι συμπεριληπτικός με τους πάντες. Αν δεν καταφέρω να αντιληφθώ τον πυρήνα των προθέσεών μου ώστε να μπορέσω να τοποθετούμαι μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θα καταλήξω απλώς να έχω μια ταμπέλα. Αυτό είναι θέμα παιδείας και συνεχούς αναζήτησης και αμφισβήτησης του ίδιου μας του εαυτού. Πολύ εύκολα λέμε ότι είμαστε κατά αυτών των συντηρητικών στάσεων και συμπεριφορών. Είμαστε όμως; Ή απλώς δώσαμε στον εαυτό μας την ταμπέλα του προοδευτικού, του συμπεριληπτικού;

Επιστροφή στην παράσταση και στα ιδιαίτερα κινησιολογικά μοτίβα, στην ξεχωριστή επιλογή του ηχητικού τοπίου και στο μαύρο βινύλ ύφασμα με το οποίο έχουν ντυθεί οι χορευτές.

Αυτός είναι ένας μεγάλος αγώνας και μια προσωπική μου εμμονή: ότι όλα πρέπει να υπηρετούν τη βασική ιδέα της παράστασης – διαφορετικά δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Πώς προέκυψε το «Larsen C»; Μια μέρα που οδηγούσα σε ένα δάσος άκουγα συμφωνική μουσική κι ένιωθα ότι ήμουν σε ένα ελβετικό τοπίο. Αλλαξα τη μουσική κι άρχισα να ακούω κλαρίνα· η αίσθηση του ελβετικού τοπίου εξαφανίστηκε και ένιωσα ότι πήγαινα στον παππού μου για το Πάσχα. Ηρθε λοιπόν μια μουσική και μου άλλαξε τον τρόπο που προσεγγίζω την πραγματικότητα. Τι σημαίνει άραγε για το σώμα να του συμβεί κάτι αντίστοιχο; Στο στούντιο αρχίσαμε με γνώμονα αυτήν τη σκέψη, να παίζουμε με αυτό το δεδομένο. Φανταζόμουν ότι τα χέρια μου δεν με υπακούν πλέον ή ότι το σώμα μου αντί να υπακούει στον εγκέφαλο, μπορεί να οριζόταν από χιλιάδες εγκέφαλους. Με αυτό τον τρόπο προέκυψε η κινησιολογία. Στη μουσική το ζητούμενο ήταν ο μουσικός μου να εγκαθιδρύει μια ατμόσφαιρα την οποία με έναν ήχο να μπορεί να ανατρέψει. Δηλαδή πώς μπορείς να δημιουργήσεις ένα δυστοπικό ηχοτοπίο με συγκεκριμένη ενέργεια και να το υπονομεύεις με μουσική που να ακούγεται γελοία. Το μαύρο βινύλ ύφασμα από την άλλη άλλοτε εξαφανίζεται στο μαύρο περιβάλλον και άλλοτε αντανακλά τον ήλιο, το φως και τονίζει την κίνηση ή αποκτά μια υφή που δεν είναι αντιληπτή με άλλο φωτισμό. Προσπάθησα λοιπόν οι συνισταμένες της παράστασης να υπηρετήσουν την ουσία του έργου.

«Πολύ εύκολα λέμε ότι είμαστε κατά των συντηρητικών στάσεων. Είμαστε όμως; Ή απλώς δώσαμε στον εαυτό μας την ταμπέλα του προοδευτικού, του συμπεριληπτικού;»