Το πόρισμα βαρύ. Σχεδόν όλοι (97,7%) οι ασθενείς με βαρύ Covid που διασωληνώθηκαν και παρέμειναν εκτός ΜΕΘ απεβίωσαν (μελέτη Λύτρα)! Το πρόβλημα όμως δεν είναι το συμπέρασμα, το οποίο είναι λογικότατο, αυτονόητο και γνωστό στους γιατρούς και τους εντατικολόγους εδώ και πολλά χρόνια, αφού προφανώς η θέση του διασωληνωμένου και υπό μηχανική αναπνοή ασθενή είναι στη ΜΕΘ και όχι σε κοινό θάλαμο. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο τραγικό ερώτημα που προκύπτει από αυτό το συμπέρασμα: γιατί σε μια ευρωπαϊκή χώρα του 2022 τόσο πολλοί ασθενείς, ενώ διασωληνώθηκαν και είχαν ανάγκη ΜΕΘ, τελικά δεν βρήκαν; Η απάντηση είναι και πάλι προφανής. Διότι το σύστημα υγείας ήταν προσαρμοσμένο σε χαμηλές απαιτήσεις εντατικής θεραπείας (κοινώς, διέθετε αρκετά λιγότερες υποδομές, λιγότερες κλίνες, λιγότερους νοσηλευτές και λιγότερους γιατρούς στις ΜΕΘ από όσους οι ανάγκες απαιτούσαν). Αυτές δε οι ανάγκες προσδιορίζονταν σε 2.500 με 3.000 κλίνες, σύμφωνα με επιστημονικά τεκμηριωμένες και διεθνώς προτυποποιημένες τοποθετήσεις των επιστημονικών εταιρειών εντατικής προ Covid. Κι όμως ακόμη και στην αιχμή

των κυμάτων της πανδημίας λίγο πάνω από 1.000 κλίνες πανελλαδικά μπήκαν, κακήν κακώς, στη μάχη. Και αυτό έγινε διότι επιλέχτηκαν πολιτικά –και όχι επιστημονικά– η συνεχής υποβάθμιση του δημοσίου, η μειωμένη χρηματοδότηση της υγείας (προς όφελος των πολεμικών εξοπλισμών, της αστυνομοκρατίας, του ληστρικού χρέους και των κινήτρων προς τους επιχειρηματίες), η ενίσχυση των ιδιωτικών ομίλων, η έλλειψη στρατηγικής πρόβλεψης για τις ανάγκες σε γιατρούς, νοσηλευτές, υγειονομικό προσωπικό. Και όταν ήρθε η Covid οι ανάγκες υπερδιπλασιάστηκαν και το ήδη ελλιπές σε ΜΕΘ σύστημα σχεδόν κατέρρευσε. Οι έκτακτες ενισχύσεις ελάχιστα συνέβαλαν, διότι το σύστημα ήθελε γενναία και στρατηγική ανασυγκρότηση και όχι μπαλώματα, Ενώ, από την άλλη μεριά, ο ιδιωτικός τομέας με τις υποδομές του σε ΜΕΘ εντελώς προκλητικά έμεινε Covid free, προφυλαγμένος και προστατευμένος, δεν επιτάχτηκε ούτε εθνικοποιήθηκε ακόμη και μπροστά σε μια έκτακτη εθνική υγειονομική ανάγκη. Επιπλέον η δυσμενής κατάσταση στην επαρχία απογείωσε σε πολλές περιπτώσεις εκθετικά τη θνητότητα, κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην απογύμνωση των