Εν συντομία

Ρωσία και Δύση συναντήθηκαν και συμφώνησαν ότι διαφωνούν για το ουκρανικό ζήτημα εμφανιζόμενες αδιάλλακτες και «σκληρές». Παρότι ο γύρος των διπλωματικών επαφών δεν φαίνεται να κλείνει, η κλιμάκωση παραμένει μια πιθανή εξέλιξη.

Γιατί ενδιαφέρει

Η διατήρηση της ειρήνης στην Ευρώπη προϋποθέτει την ειρήνη στην Ουκρανία.

Επειτα από χρονοβόρες και εκτεταμένες συναντήσεις μεταξύ των Ρώσων υφυπουργών, των Αμερικανών υφυπουργών και των αξιωματούχων του ΝΑΤΟ συμπεριλαμβανομένου του γενικού γραμματέα Γενς Στόλτενμπεργκ οι δυο πλευρές μοιάζουν ακόμη πολύ μακριά από την επιθυμητή σύγκλιση. Γεγονός ολωσδιόλου αναμενόμενο, διότι από την αρχή είχαν χαμηλώσει τις προσδοκίες τοποθετώντας τους υφυπουργούς τους επικεφαλής των διαπραγματεύσεων, ώστε να πάρουν και την ευθύνη εάν και εφόσον αυτές αποτύχουν. Ως προς τις συζητήσεις αυτές καθαυτές, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες περιορίστηκαν στην ανίχνευση των επιμέρους ζητημάτων και την καταγραφή των διαφωνιών.

Τι θέλουν οι βορειοατλαντικοί

Το ΝΑΤΟ ενδιαφέρεται τόσο για τη μείωση του ρωσικού στρατιωτικού αποτυπώματος όσο και για την αναζήτηση τρόπων αποτροπής ενδεχόμενων στρατιωτικών επεισοδίων, υποσκάπτοντας ουσιαστικά τις ρωσικές στρατιωτικές δυνατότητες μιας και προτείνει στον Βλαντίμιρ Πούτιν τον περιορισμό των κινήσεων εντός ρωσικού

Η Ρωσία φαίνεται έτοιμη για πόλεμο καθώς καταλαβαίνει ότι η Ουκρανία θα προχωρήσει σε πρόκληση επεισοδίου, ενώ οι ΗΠΑ απειλούν σταθερά με κυρώσεις

εδάφους. Την ίδια στιγμή οι Αμερικανοί φαίνονται διατεθειμένοι να υπογράψουν μια νέα συνθήκη για τους βαλλιστικούς και μέσης εμβέλειας πυραύλους – αν και αυτό δεν σχετίζεται άμεσα με το ουκρανικό ζήτημα, εντούτοις δημιουργεί κλίμα διαλόγου. Σε κάθε περίπτωση οι εκτεταμένες χρονικά συνεδριάσεις δείχνουν ότι οι δυο πλευρές συζήτησαν και ενδεχομένως συνέκλιναν σε ορισμένα θέματα. Παρ’ όλα αυτά, οι επικεφαλής των διαπραγματεύσεων εμφανίστηκαν αδιάλλακτοι καθώς στις δηλώσεις τους έκαναν λόγο για αγεφύρωτες διαφορές μολονότι δεν απέκλεισαν νέο γύρο συνομιλιών.

Το διακύβευμα

Το ουκρανικό ζήτημα, που μπήκε δυναμικά στην παγκόσμια ατζέντα το 2014 μετά την «πολύχρωμη επανάσταση» στη χώρα και την καθαίρεση του ρωσόφιλου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, έφερε τους Ουκρανούς ναζί στο προσκήνιο, εξώθησε τη Ρωσία στην ενσωμάτωση της Κριμαίας και πυροδότησε έναν εμφύλιο πόλεμο χαμηλής έντασης στην ανατολική Ουκρανία. Αυτό το γεωπολιτικό κουβάρι συχνά πυκνά επανεμφανίζεται στην επικαιρότητα, όμως τώρα η κατάσταση είναι κρίσιμη, αφού οι Ρώσοι νιώθουν πως οι Ουκρανοί θα προχωρήσουν σε κάποια κλιμάκωση προτού απομονωθούν γεωστρατηγικά από τη λειτουργία του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Nord Stream 2. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ήδη από τον Νοέμβριο είχε μιλήσει για επικείμενο φιλορωσικό πραξικόπημα και οι Αμερικανοί μαζί με τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης φρόντισαν να ενθαρρύνουν τους Ουκρανούς υποστηρίζοντας τις θέσεις τους, χωρίς όμως να δίνουν στρατιωτικές εγγυήσεις, παρά μόνο κυρώσεις.

Ο Πούτιν γνωρίζοντας πως δεν θα αντιμετωπίσει στρατιωτική απειλή από τρίτους παίζει το πολεμικό χαρτί, καθώς ξέρει πως ο ουκρανικός στρατός είναι σε κακή κατάσταση και δεν θα προβάλει αξιόμαχη αντίσταση. Βέβαια και στην περίπτωση της Φινλανδίας το 1939 τα προγνωστικά ήταν συντριπτικά κατά της αλλά προέβαλε σκληρή άμυνα προτού παραδοθεί, μεγεθύνοντας τις σοβιετικές απώλειες. Με άλλα λόγια, εάν ο ρωσικός στρατός δεν καταφέρει συντριπτικό πλήγμα τις πρώτες μέρες των επιχειρήσεων, θα εμπλακεί σε πόλεμο φθοράς που θα επιτρέψει και σε τρίτους την υποστήριξη της Ουκρανίας ώστε να «αιμορραγήσει» η Ρωσία. Επίσης οι Αμερικανοί έχουν καταλήξει στην απάντηση που θα δώσουν σε περίπτωση ρωσικής εισβολής και αυτή προβλέπει την επιβολή μαζικών κυρώσεων σε πρόσωπα της κυβέρνησης, στον Nord Stream 2, στην οικονομία κ.λπ., ξεχνώντας ασφαλώς πως οι κυρώσεις δεν εμπόδισαν ποτέ κανέναν να κάνει πόλεμο.