Ο «Στρατός στην εξουσία», «Νέα Τάξις», «Ο Μεταξάς Ζη», «ΕΣΑ Ηρωες», «Κομμουνισταί Θάνατος», «Κομμουνισταί Προδότες», «Ζήτω η 4η Αυγούστου», «Οχι άλλη Ζυρίχη». Αυτά τα συνθήματα κοσμούσαν τους τοίχους της πόλης της Λάρισας στις 4 Αυγούστου 1974. Την πληροφορία αναφέρει η έκθεση της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας (21.10.1974), η οποία εστάλη στον υπουργό Δημόσιας Τάξης με θέμα: «Ανατρεπτικαί δραστηριότηται τέως ηγετικών παραγόντων της 21 Απριλίου 1967» [«ΕφΣυν» 22.8.2018].

Είναι οι πρώτες στιγμές της μεταπολίτευσης και η εγχώρια άκρα Δεξιά ακονίζει τα μαχαίρια της εναντίον όχι μόνο των παραδοσιακών εχθρών της, των κομμουνιστών, αλλά και εναντίον της «συστημικής» Δεξιάς του Κωνσταντίνου Καραμανλή που επανέφερε στην Ελλάδα το καθεστώς του

«κόμματος των πολιτικών κομμάτων». Οχι για πολύ όμως. Η απορρόφηση της Εθνικής Παρατάξεως (ΕΝΕΠ), της πρώτης πολιτικής στέγης των «καθαρόαιμων» Δεξιών από τη Νέα Δημοκρατία, τακτική που ακολουθήθηκε και με το Ενιαίο Εθνικιστικό Κίνημα (ΕΝΕΚ), σε συνδυασμό με χλιαρές πολιτικές πρωτοβουλίες όπως η Εθνική Δημοκρατική Ενωσις (ΕΔΕ) του Γαρουφαλιά και τη διάδοση των αριστερών – δημοκρατικών αντιλήψεων σε ευρεία κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας, ιδίως της νεολαίας, είχε αποτέλεσμα την περαιτέρω αντιδραστικοποίηση της εν Ελλάδι ακροδεξιάς που κατέληξε στην ίδρυση του κόμματος των χουντικών και έδωσε το πολιτικό προσωπικό που εκπροσωπεί –επάξια, θα λέγαμε– τον χώρο ακόμη και σήμερα...

Οι νομοθετικές πράξεις της κυβέρνησης εθνικής ενό

τητας τον Ιούλιο – Αύγουστο 1974 επέτρεψαν την επαναλειτουργία των κομμάτων, μεταξύ των οποίων συγκαταλεγόταν και το ΚΚΕ. Την ίδια περίοδο τέθηκε σε προσωρινή ισχύ το σύνταγμα του 1952, ενώ με επόμενη συντακτική πράξη ακολουθήθηκε η ευθεία γραμμή της διενέργειας του δημοψηφίσματος, προκειμένου οι Ελληνες πολίτες να αποφασίσουν για το μέλλον του στέμματος. Την ίδια περίοδο οι νοσταλγοί της επταετίας έβλεπαν στο πρόσωπο του «εθνάρχη» έναν «ευκαιριστή», «σαλταδόρο», «σωτήρα», ο οποίος μαζί με το κόμμα του οδήγησαν τον τόπο στον αφελληνισμό και στην εθνική συρρίκνωση. «Ψηφίστε τη Νέα Δημοκρατία για να μάθετε πως το Αιγαίο δεν είναι ελληνική λίμνη και πως οι Τούρκοι έχουν δικαιώματα σ’ αυτό. Ψηφίστε Νέα Δημοκρατία για να δέχεστε στη Βουλή τον “βουλευτή” κ. Χαρ. Φλωράκη» έγραφε μεταξύ άλλων το εθνικιστικό περιοδικό «Το κίνημα» στις 15 Οκτωβρίου 1977, ενώ παράλληλα ο επικεφαλής του ΕΝΕΚ Πολύδωρας Δάκογλου σήμαινε την ώρα του τέλους της «εξαπάτησης των ψηφοφόρων με την οποία κατάφερε να χτίσει την παντοδυναμία της η ΝΔ».

Μετά το 1974 και μέχρι την ευρωκάλπη του 1984 οι εκφραστές της ντόπιας ακροδεξιάς δεν απαριθμούνταν μόνο ανάμεσα στους οπαδούς των απριλιανών, αλλά και μεταξύ των βασιλοφρόνων, των δεξιών της προδικτατορικής περιόδου, ατόμων που είχαν ρόλο στις κυβερνήσεις των αποστατών και γενικά παραγόντων που ένιωθαν οικεία στον χώρο, αλλά δεν συμπορεύτηκαν με την 21η Απριλίου. Τέτοια ήταν η περίπτωση του συνιδρυτή της Εθνικής Παρατάξεως (ΕΠ) Σπύρου Θεοτόκη, του αποχωρήσαντος μετά το δημοψήφισμα της 8ης του Δεκέμβρη από τα βουλευτικά έδρανα της ΝΔ, ο οποίος από κοινού με τον Στέφανο Στεφανόπουλο δημιούργησαν την πρώτη πολιτική στέγη των βασιλικών, των φιλοχουντικών, των οπαδών του Κόμματος της 4ης Αυγούστου (Κ4Α), αλλά και των απογοητευμένων από τη στάση του Καραμανλή στο πολιτειακό νεοδημοκρατών. Ολων των «εθνικοφρόνων Ελλήνων» δηλαδή που επέτρεψαν την είσοδο της ΕΠ στη Βουλή, καθώς στις 20.11.1977 έλαβε το ποσοστό του 6,8%· ένα ποσοστό που μόνο η Χρυσή Αυγή στις διπλές εκλογές του 2012 μπόρεσε έκτοτε να ξεπεράσει σε εθνικό επίπεδο.

Εθνικοφροσύνη και απορρόφηση

Σε όλη αυτή την προσπάθεια επανασυσπείρωσης του ακροδεξιού χώρου ρόλο-κλειδί διαδραμάτισε η έκδοση του περιοδικού «Το κίνημα». Οπως σημειώνει η καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Βασιλική Γεωργιάδου: «διαρκούσης της Μεταπολίτευσης –συνέβαλε– στο να διαμορφωθεί

ένα αφήγημα που στρεφόταν τόσο εναντίον της, και συγχρόνως να λειτουργήσει ως ένα φόρουμ των δυνάμεων που ήταν εναντίον της δημοκρατικής αλλαγής» [«Η άκρα δεξιά στην Ελλάδα, 1965-2018», Καστανιώτης 2019]. Μέσα από τα σπλάχνα του κινήματος θα μπορούσαμε να πούμε ότι ξεπήδησε και η Ελληνική Νεολαία Εθνικής Παρατάξεως· οργάνωση που φιλοδοξούσε να λειτουργήσει ως αντίδοτο της εθνικοφροσύνης ενάντια στον λήθαργο που την είχαν υποχρεώσει διάφορα κέντρα εξουσίας, με κυριότερο τη ΝΔ. Ισως έτσι εξηγούνταν ο ισχυρισμός των νεολαίων της ΕΠ ότι είχαν αλώσει τη ΔΑΠ και την ΟΝΝΕΔ, καθώς οι τελευταίες είδαν στην ΕΝΕΠ τη λύση από το αδιέξοδο της υποτονικότητας [Το «Κίνημα», τ. 49/15-31.11.1977]. Είχαν βάση οι ισχυρισμοί τους; Μάλλον, όχι. Τουλάχιστον όχι στον βαθμό που ισχυρίζονταν. Το σημαντικό όμως εδώ είναι η τάση τους να αναδείξουν το εντυπωσιακό είναι η αλήθεια για τα δεδομένα της εποχής ποσοστό του 6,8% ως το απείκασμα της δικής τους μαχητικής στάσης στο «πεζοδρόμιο» έναντι των αντιπάλων τους. Γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο από τα «ραντάρ» των από πάνω στο κόμμα. Εκείνη την περίοδο επικεφαλής της ΕΝΕΠ ήταν ο Δάκογλου, ο οποίος εκπροσωπούσε την πιο «μάχιμη» ομάδα εντός του μηχανισμού που απέρριπτε κάθε συνεργασία με το πολιτικό-πολιτειακό καταστημένο της μεταπολίτευσης. Από την άλλη, η ομάδα Περρωτή, από τον οποίο τελικά αντικαταστάθηκε ο Δάκογλου, είχε με το μέρος της τους παλαιοκομματικούς, αλλά και τους παπαδοπουλικούς που ήθελαν να βρίσκονται κοντά στις καρέκλες της εξουσίας. Επομένως, η ρήξη ήταν αναγκαία για να μπορέσει ανεμπόδιστα να έρθει η συνεργασία βουλευτών και μερικών πολιτευτών της ΕΠ με τη ΝΔ. Συνεργασία με τους φιλοχουντικούς στο φόντο εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας. Η αστική δημοκρατία στα καλύτερά της. Οχι βέβαια χωρίς τύψεις... «Δέχομαι συνεργασία μαζί σου» έγραφε ο Ράλλης προς τον Θεοτόκη πριν από τις εκλογές του 1981, παρά το γεγονός ότι επί τέσσερα χρόνια η ΕΠ είχε επανδρώσει τα ψηφοδέλτιά της με πρόσωπα που υπηρέτησαν το απριλιανό καθεστώς. Βλέπετε, ο Θεοτόκης δεν είχε συνεργαστεί με τους χουνταίους, οπότε ως πρόσωπο έδινε μάλλον βολικό άλλοθι στην τότε ηγεσία της ΝΔ.

Αυτή ήταν η χαριστική βολή για την ΕΠ. Οπως διαβάζουμε και πάλι στο βιβλίο της Βασιλικής Γεωργιάδου: «Η ΕΠ, έχοντας υποστηρίξει, ανοιχτά και παρασκηνιακά, την εκλογή του Κ. Καραμανλή στην ΠτΔ, με τον Σπ. Θεοτόκη […] να έχει εξασφαλίσει τη συμμετοχή του σε εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας της ΝΔ», στις εκλογές του Οκτώβρη 1981 έριχνε τους τίτλους τέλους στην πολιτική ύπαρξη της πρώτης

στέγης των ακροδεξιών μεταπολιτευτικά. Τίτλοι που είχαν ήδη μπει από την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Το ίδιο ίσχυσε και για την ΕΝΕΠ. Μέσα σε αυτό το κλίμα διάσπασης αναδύθηκε το Ενιαίο Εθνικιστικό Κίνημα (ΕΝΕΚ). Η πολιτική κίνηση η οποία είχε στην προμετωπίδα της εκτός από τον εθνοτικό εθνικισμό και τον φυλετισμό τον στρατό ως εγγυητή στη διαδικασία «αποκατάστασης» της «φυσικής ενότητας του Ελληνισμού» [Γεωργιάδου, σελ. 93]. Ωστόσο, και αυτό το πείραμα ήταν καταδικασμένο να αποτύχει, καθώς εκτός της ισχνής του εκλογικής απήχησης, ενσωματώθηκε εξίσου στο «κόμμα των πολιτικών κομμάτων» (όπως ειρωνικά χαρακτήριζαν οι ακροδεξιοί κύκλοι τα κόμματα του συνταγματικού τόξου), υποστηρίζοντας τη ΝΔ στις εκλογές του Νοεμβρίου 1989 και του Απριλίου 1990.

«Βγάλτε τους απ’ τον Κορυδαλλό»

Κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγραφεί με ελάχιστες λέξεις ο σκοπός της ίδρυσης του κόμματος των χουντικών: της Εθνικής Πολιτικής Ενωσης (ΕΠΕΝ). Ηταν τον Ιανουάριο του 1983 όταν η ΕΠΕΝ έκανε την παρθενική της εμφάνιση ως σωματείο «πολιτικού στοχασμού» από έναν κύκλο συνοδοιπόρων της «επανάστασης». Ηταν το προκάλυμμα ώστε στη συνέχεια να περάσουν από τη διεξαγωγή ιστορικών αναλύσεων για το ελληνικό και ελληνοχριστιανικό παρελθόν στη δημιουργία πολιτικής κίνησης κι εν συνεχεία

πολιτικού κόμματος. Οπως κι έγινε. Βασικά πρόσωπα της ΕΠΕΝ, εκτός του φυσικού της ηγέτη, του έγκλειστου στον Κορυδαλλό Παπαδόπουλου, ήταν οι Χρύσανθος Δημητριάδης, Αριστείδης Δημόπουλος, Σπύρος Ζουρνατζής, Παύλος Μανωλόπουλος και Ν. Στεφανόπουλος. Το όνομα του Παπαδόπουλου κοσμούσε όχι μόνο την επωνυμία του κόμματος (ΕΠΕΝ – ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ), αλλά και το έμβλημά του, μην αφήνοντας καμία αμφιβολία για τον ιθύνοντα νου της παράταξης, αλλά και τον στόχο της... «Να ανοίξουν διάπλατα οι πύλες του Κορυδαλλού» [Ζουρνατζής 2005:23]. Πώς θα άνοιγαν οι πύλες; Μα, φυσικά, μέσω της συμμετοχής των χουντικών στις ευρωεκλογές. «Η ΕΠΕΝ είχε αρχηγό τον Γ. Παπαδόπουλο. Και το Ευρωκοινοβούλιο […] αποκλείεται να ανεχθεί φυλάκισιν του αρχηγού κόμματος, εκπροσωπούμενου εις το Στρασβούργο» έγραφε παλαιότερα ο Ζουρνατζής, εξηγώντας έτσι τις αναφορές των απριλιανών υπέρ της τότε ΕΟΚ. Βέβαια, η φιγούρα του Παπαδόπουλου αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από δύο κλαδιά δάφνης, ενώ και το όνομα μετατράπηκε σε Εθνικό Κόμμα – ΕΠΕΝ, καθώς οποιαδήποτε αναφορά-χρήση ονομάτων και εμβλημάτων της 21ης Απριλίου προσέκρουε στον ν. 1443/1984 περί της οικονομικής ενίσχυσης των πολιτικών κομμάτων. Ο στόχος παρ’ όλα αυτά παρέμενε ίδιος. Να σπάσουν τα ισόβια. Τι κι αν αμπαλάριζαν τις επιδιώξεις τους με αφηγήματα του τύπου «δημοκρατία για όλους», «ευνομία» και «κοινωνική

πρόοδος»; Ολα γίνονταν για τους έγκλειστους του Κορυδαλλού. Αλλά και για την επικράτηση στο πεζοδρόμιο... Γι’ αυτό το τελευταίο επιστρατεύτηκε η νεολαία του κόμματος με τον Μάκη Βορίδη –διαδέχτηκε στη γενική γραμματεία τον παραιτηθέντα Νίκο Μιχαλολιάκο– να αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας τη μετατροπή της νεολαίας στον βίαιο εκτελεστικό βραχίονα της ΕΠΕΝ. Χρήσιμη λεπτομέρεια: στις 14 Μαρτίου 1985 ο Μ. Βορίδης διαγράφτηκε ως φασίστας από τον Σύλλογο Φοιτητών Νομικής (πρωτοστατούντων τότε στη διαγραφή του των Γ. Κατρούγκαλου/ΚΝΕ, Δημ. Τσιόδρα/ΚΝΕ και νυν υπασπιστή του Κ. Μητσοτάκη και του Κωστή Χατζηδάκη/ΔΑΠ).

Ο καταδικασμένος για την εγκληματική δράση της ναζιστικής Χρυσής Αυγής Ν. Μιχαλολιάκος γνώρισε τον δικτάτορα κατά την εξέτιση της ποινής του για τις βομβιστικές επιθέσεις και τα τυφλά χτυπήματα βίας κατά αριστερών στόχων σε γραφεία και κινηματογράφους το 1978. Παράλληλα, ο Παπαδόπουλος είχε σχέσεις και με τον αδερφό του Μιχαλολιάκου, Τάκη Μιχαλόλια, ο οποίος, όπως αναφέρεται από τον Γιώργη Κρεμμυδά, ήταν εκείνος που μετέφερε από τον Κορυδαλλό την κασέτα με το μαγνητοφωνημένο μήνυμα του Παπαδόπουλου στην ιδρυτική συγκέντρωση του κόμματος των χουντικών. Ωστόσο, η παρουσία Μιχαλολιάκου στο τιμόνι της ηγεσίας της νεολαίας της ΕΠΕΝ έληξε σχεδόν αμέσως, τον Μάρτιο του 1985, όταν ήρθε σε σύγκρουση με τρεις εκ της Εκτελεστικής Γραμματείας: με τον Δημητριάδη επειδή, όπως λέγεται, αυτός είχε ενταχτεί σε κάποιον Σύνδεσμο Φίλων του Ισραήλ, και με τους Ζουρνατζή και Δημόπουλο, οι οποίοι δεν έβρισκαν ταιριαστά με το προφίλ του κόμματος τα εθνικοσοσιαλιστικά φρονήματα του γραμματέα της νεολαίας της ΕΠΕΝ.

Απορρίπτοντας τον κοινοβουλευτισμό ως ανίκανο να δώσει λύσεις στα προβλήματα που ταλάνιζαν την ελληνική αλλά και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες η κομματική νεολαία απέρριπτε την εκλογική διαδικασία. Με τα λόγια του τότε γγ Βορίδη: «Ο Δεξιός κόσμος φαίνεται να εξακολουθεί να πιστεύει ότι […] το Σύνταγμα θα μας σώσει, ότι η λαϊκή ετυμηγορία θα δώσει τη λύση. […] λες και δεν μπορεί να γίνει νοθεία […] λες και οι εκλογές κι όχι η δύναμη της ισχυρής πολιτικής βουλήσεως καθορίζουν την πορεία του τόπου». Σε αυτή την πορεία, συνέχιζε τότε ο Βορίδης από τις στήλες του περιοδικού «Νέα Τάση», δόθηκε καίριο χτύπημα από την «καραμανλική αυτοκρατορία» καθώς απωλέσθη η «παρεμβατική δυνατότητα και διάθεση το καθεστώς να ελέγξει τον στρατό» [Γεωργιάδου, 2019].

Τι ειρωνεία της τύχης! Ενας νοσταλγός του μεταξικού καθεστώτος, του ένδοξου αγώνα 1946-49 και της επταετίας, όπως ο ίδιος δήλωνε, σήμερα να βρίσκεται υπό την

κομματική στέγη της «κατεστημένης Δεξιάς» που ίδρυσε ο Κων. Καραμανλής...

Εκτός όμως του σχολιασμού για τη σημερινή κατάληξη του άλλοτε μάχιμου «ακτιβιστή της Δεξιάς», ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν κι οι θέσεις του σχετικά με το... καθήκον της πρωτογενούς αναμέτρησης. «Η ηγεσία πρέπει να μας ετοιμάσει για την πρωτογενή αναμέτρηση κι όχι να μας χρησιμοποιεί σε ατελείωτες πορείες και λόγους για ήπιο κλίμα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βορίδης στη «Νέα Τάση» του Μαΐου 1985, λίγες ημέρες προτού απαθανατιστεί με το αυτοσχέδιο τσεκούρι σε συμπλοκές με αντιεξουσιαστές. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με την έρευνα της Βασιλικής Γεωργιάδου, ενώ τον Φεβρουάριο του 1985 ο νυν υπουργός της ΝΔ εμφανιζόταν ως «υπεύθυνος έκδοσης του περιοδικού», τρεις μήνες αργότερα αναφέρεται ως «ιδιοκτήτης – εκδότης». Ε και, θα πείτε. Πιθανότατα, έχετε δίκιο. Ωστόσο, είναι κι εκείνο το τεύχος του Αυγούστου – Οκτωβρίου 1987 στο οποίο γίνεται μνεία στην έννοια του φίρερ ως εκείνης ενός χαρισματικού ηγέτη· μιας ηγετικής περσόνας που πέτυχε τη διμερή ώσμωση φιλελευθερισμού και μαρξισμού, χωρίς ουδεμία αναφορά στον ναζισμό. Θα έλεγε κανείς πως, μάλλον, ο Βορίδης ήταν επηρεασμένος από τον Μιχαλολιάκο κι ίσως γι’ αυτό προχώρησε σε δημοσιεύματα αναθεωρητισμού με εθνικοσοσιαλιστικές πινελιές. Ωστόσο, η συχνή αναφορά του σε φασιστικές φιγούρες, όπως στον ηγέτη της ρουμανικής Σιδηράς Φρουράς Κορνέλιου Ζελέα Κοντρεάνου, αλλά και στη μουσική της «λευκής δύναμης», πιθανότατα ενέτασσαν και τον φασισμό στον πυρήνα της αντίληψης του Μάκη Βορίδη για το ποιοι είναι οι γνήσιοι υπερασπιστές της Δεξιάς.

Ο ΛΑΟΣ και τα «φιντάνια» του

Παρά το γεγονός ότι ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός του Γιώργου Καρατζαφέρη αναδείχθηκε μέσα από τα σπλάχνα της ΝΔ, σχεδόν αμέσως άνοιξε διάπλατα τις πόρτες του σε ακραίους και εξτρεμιστικούς σχηματισμούς της εν Ελλάδι Δεξιάς. Τι κι αν ο ίδιος ο Καρατζαφέρης απειλούσε με μηνύσεις όποιον τολμούσε να αποδίδει στο κόμμα του τον χαρακτηρισμό «ακροδεξιό»; Ουδόλως εμπόδιζε τον πρώην βουλευτή της ΝΔ να συμπράττει με γνωστά στελέχη της Χρυσής Αυγής, τα οποία προηγουμένως είχαν περάσει από τα «εκπαιδευτήρια» της ΕΠΕΝ. Ο λόγος φυσικά για τους Β. Κολιό, Μ. Παπαδημητρίου, Ηλ. Παναγιώταρο και Ν. Σκαντζό που συμπεριλήφθηκαν στα ψηφοδέλτια του συνδυασμού υπό την ονομασία Με Καθαρή Καρδιά, μέσω του οποίου ο Καρατζαφέρης διεκδικούσε την Υπερνομαρχία Αθηνών – Πειραιώς στις δημοτικές – νομαρχιακές εκλογές του 2002.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τη συνεργασία του νεοϊδρυθέντος τότε κομματικού σχηματισμού με τον γνωστό νεοναζιστή Κ. Πλεύρη και το κόμμα του Πρώτη Γραμμή, αλλά και τις συχνές αυταρχικές κι εν πολλοίς αντικοινοβουλευτικές αναφορές του ΛΑΟΣ, που έφτασε στο σημείο να προτείνει ακόμη και τον περιορισμό της εκτελεστικής εξουσίας μέσα από τη δημιουργία ενός «συμβουλίου του ελληνισμού», στο οποίο θα μετέχει φυσικά ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, με αυξημένες μάλιστα αρμοδιότητες, ο εκάστοτε ένοικος του προεδρικού στην Κύπρο, αλλά και ο αρχηγός των Ενοπλων Δυνάμεων καθώς και ο προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οσο για την κυβέρνηση, θα περιοριζόταν σε ρόλο εντολοδόχου των κελευσμάτων του συμβουλίου.

Ολο αυτό το αφήγημα φαίνεται ακραίο, πολύ δεξιό; Σύμφωνα με το καρατζαφερικό αφήγημα της πρώτης περιόδου της πορείας του ΛΑΟΣ στον πολιτικό στίβο: όποιος τότε έψαχνε την ακροδεξιά στην Ελλάδα, καλό θα ήταν να έριχνε το βλέμμα του στον Μ. Βορίδη που ήταν «στην ομάδα του Λεπέν» κι όχι στον ίδιο. Μπορεί πάλι να ρίξει μια ματιά στις φωτογραφίες του υπουργικού συμβουλίου την εποχή που οι οικονομικές ελίτ του τόπου –κι όχι μόνο– βρήκαν στο πρόσωπο ενός τραπεζίτη και της ιδιότυπης κομματικής τριπλέτας που τον στήριξε τους πολιτικούς εφαρμοστές ενός οικονομικού προγράμματος το οποίο απαιτούσε τα τανκς να βρίσκονται στους δρόμους για να υλοποιηθεί. Ηταν η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΛΑΟΣ υπό τον Λουκά Παπαδήμο, στην οποία ο Βορίδης με την παρουσία του στο Υποδομών έσπαγε το δημοκρατικό προσωπείο του πάλαι ποτέ... μετριοπαθούς δικομματισμού.

Από όλη την πορεία της ΕΠΕΝ, στον Βορίδη θα επικεντρωθούμε; Ναι, είναι η απάντηση, καθώς δεν είναι μόνο το γεγονός ότι μαζί με τους Θάνο Πλεύρη και Αδωνη Γεωργιάδη εκφράζουν την τριπλέτα της άκρας Δεξιάς στο υπουργικό συμβούλιο μιας κατά τα άλλα φιλελεύθερης κυβέρνησης, αλλά επειδή είναι ο ίδιος άνθρωπος που, παρά τις διαφωνίες του με τη μονοθεματική ατζέντα της ΕΠΕΝ και παρά την προσπάθειά του να προσανατολίσει την ΕΠΕΝ, όπως και το Ελληνικό Μέτωπο αργότερα, στη στοχοθεσία των σύγχρονων προταγμάτων της ευρωπαϊκής άκρας Δεξιάς, ουδέποτε αμφισβήτησε την αναγκαιότητα απελευθέρωσης των χουνταίων, ενώ είναι ο ίδιος ο οποίος ως υπουργός του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου υπεραμύνθηκε της τότε στάσης του μολονότι πλέον χαρακτήριζε «ανθρωπιστικούς» και όχι πολιτικούς τους λόγους που η ΕΠΕΝ εστίαζε στην απελευθέρωση των πραξικοπηματιών.

Και απ’ όσο θυμάμαι αυτή την πτυχή του πολιτικού του παρελθόντος δεν την έχει αποκηρύξει...