Εν συντομία

Οι τελευταίες εξελίξεις στο ΚΙΝΑΛ έφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα του μητρώου μελών και ενεργών φίλων του ως απαραίτητο στοιχείο για να μην υπονομεύονται οι εκλογικές διαδικασίες.

Γιατί ενδιαφέρει Aρατε πύλας… και κάλπας.

Ο αρχηγισμός έχει γίνει το τρεντ των ημερών. Και η βάση έγινε το μήλον της Εριδος. Δοκίμασαν τα όριά τους –τραγέλαφος και εκφυλιστικές καταστάσεις– οι κομματικές διαδικασίες με αφορμή τη δήλωση στελέχους της ΝΔ ότι θα ψηφίσει στις κάλπες της Χαριλάου Τρικούπη για την εκλογή προέδρου στο ΚΙΝΑΛ. Ούτε συζήτηση, εδώ και χρόνια, για την ενίσχυση των πολιτικών δεσμών των κομμάτων με τα μέλη τους, ενώ πολύ χειροκρότημα έχει πέσει για ανοίγματα, χωρίς μάλιστα εγγυήσεις και με απροσδιόριστο εκλογικό σώμα, με γράδο τη μαζικότητα και τον αριθμό των ψηφοφόρων. Τα αστικά κόμματα άλλωστε είναι αρχηγικά, εκφράζουν κομμάτια του κεφαλαίου και ενδιαφέρονται να βρίσκουν τρόπους «ανανέωσης» στο φαίνεσθαι αρκεί επί της ουσίας οι διαδικασίες, ακόμη και η εκλογή από τη βάση, να νομιμοποιούν αντιλαϊκές πολιτικές.

Εχουν περάσει δεκαοκτώ χρόνια από τότε που το κομματικό μοντέλο εκλογής αρχηγού από τη βάση εισέβαλε με τυμπανοκρουσίες και χειροκροτήματα στην πολιτική ζωή της Ελλάδας. Τα νέα κομματικά ήθη τα έφερε πρώτος ο Γιώργος Παπανδρέου, που εκλέχτηκε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ (διαδοχή Κώστα Σημίτη, κάλπες ενός υποψηφίου) και επανεκλέχτηκε το 2007 (απέναντι σε Ευάγγελο Βενιζέλο και Κώστα Σκανδαλίδη), ενώ ακολούθησαν το υπόδειγμα έκτοτε και οι μετεξελίξεις του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ.

Είχε υιοθετηθεί η λογική του «χύμα κόμματος», που έλεγε κάποτε ο συνταγματολόγος Γιώργος Σωτηρέλης, για ασπόνδυλα μορφώματα με ασαφή πολιτικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά... Υιοθέτησε και η ΝΔ την εκλογή από τη βάση από το 2015. Αυτές τις μέρες συζητείται το ίδιο στο ομογάλακτο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (CDU). Τις περιπέτειες του ψηφοφόρου της… μιας ψήφου για αρχηγό σε νέα επεισόδια μπορεί να τις δούμε και στην πορεία. Στην Κουμουνδούρου εμφανίζουν τη συζήτηση σαν να είναι ταμπού, αν και έχει ανοίξει προ πολλού και έχει μείνει μετέωρη με άνω τελεία… Το παιχνίδι των διχασμών και των στοιχίσεων πίσω από επιλογές περί ανοιχτού και κλειστού κόμματος ξεπετάγεται εδώ και χρόνια. Ολοι ξεχνούν το μείζον που είναι η ενίσχυση της συμμετοχής των μελών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και η επαφή της κοινωνίας με τα κόμματα.

Η εκλογή ηγεσίας από μια απροσδιόριστη βάση –με ψηφοφόρους ακόμη και πάνω από τις κάλπες εκλογής προέδρου– είναι από τα τελευταία οχυρά που πέφτουν για να εισέλθουν πανηγυρικά στη νέα εποχή (με καπιταλιστική φα

ντεζί και ηλεκτρονική δημοκρατικότητα) αστικά κόμματα. Αγκαζέ γίνεται και το πέρασμα σε νέα φάση στην πολιτική και ιδεολογικά παραδοσιακών αριστερών σχημάτων που έχουν από καιρό αποσείσει τα λενινιστικά χαρακτηριστικά και στοιχεία του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.

Με λίγα ευρώ, ένα έντυπο εγγραφής φίλων ή μελών και μια διαβεβαίωση ότι δεν είναι κάποιος μέλος άλλου κόμματος και ότι συμφωνεί με τις αρχές του οι πύλες αίρονται και οι κάλπες για ανάδειξη ηγεσίας τον υποδέχονται. Κι ας μην έχει κάποιος καμιά επαφή με κομματικές οργανώσεις, ας μην έχει συλλογική δράση κι ας μην υπάρχουν ουσιαστικά κριτήρια δεσμών με τον κομματικό σχηματισμό και τους κοινωνικούς αγώνες. Τέτοιες ψηφοφορίες είναι επιρρεπείς ακόμη περισσότερο σε παιχνίδια μηχανισμών. Ετσι κι αλλιώς το σώμα εκλογέων που διαμορφώνεται πάνω από τις κάλπες, ως την τελευταία στιγμή, χωρίς να υπάρχει ένα μητρώο, προκαλεί και σε άλλες διαδικασίες ζητήματα δημοκρατικής νομιμοποίησης και χειριστικής επιβολής αποφάσεων. Το βέβαιο είναι ότι ηγεσία που προκύπτει με τέτοιους όρους αποκτά δύναμη (ή και αδυναμία) από ποσοστά θριάμβου (ή καταρράκωσης) σε εκλογή από τη βάση. Ακόμη όμως και στην επιλογή εκλογής προέδρου από τη βάση δεν μπορεί παρά να υπάρχει συγκεκριμένο εκλογικό σώμα πριν από τις εσωκομματικές εκλογές και ενισχυμένες συμμετοχικές διαδικασίες. Οι τελευταίες εξελίξεις στο ΚΙΝΑΛ έφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα του μητρώου μελών και ενεργών φίλων του ως απαραίτητο στοιχείο για να μην υπονομεύονται οι διαδικασίες.

Παράλληλα, όμως, υπήρξε μια καραμπόλα. Στελέχη του ΚΙΝΑΛ προειδοποίησαν ότι μπορεί να αναρτηθεί κατάλογος εκλογέων με τα ονοματεπώνυμα ώστε να ξεσκεπαστούν –σαν τις δημοσιεύσεις αγγελιών για γάμο μπροστά στον κίνδυνο διπλοτριπλογαμιών– αν υπάρχουν μέλη άλλων κομμάτων που ψήφισαν! Τα φέιγ βολάν με μέλη κομμάτων δεν μπορεί να είναι η απάντηση του «είδα φως και μπήκα…».

Με αυτά και με εκείνα στο καπιταλιστικό έδαφος, ανάλογα με την περίοδο, είναι πάντα επί θύραις το «τσάι και συμπάθεια» ή το «μαστίγιο και καρότο» εν είδει σχημάτων αμοιβάδας ή μονολιθικών σχημάτων με υποθηκευμένες τις εσωτερικές δημοκρατικές διαδικασίες. Η μετατροπή κομμάτων σε ομίλους (ψηφιακούς εννοείται) για… τσάι δεν είναι επιστημονική φαντασία. Περνά και από τις «τρύπες» του πολιτικού συστήματος, ακόμη και μέσω εκφυλιστικών διαδικασιών, όπως ανάδειξη ηγεσίας με ακαθόριστο οργανωτικό πλαίσιο, χωρίς σώμα εκλογέων και χωρίς ουσιαστικά κριτήρια συμμετοχής. Σαν σκοτεινή ύλη, μπορεί να γίνει απειλή και για την ίδια την ύπαρξη κομμάτων. Και εννοείται για την επιβολή τέτοιων προϋποθέσεων ύπαρξής τους, με ουσιαστικό στόχο την εξουδετέρωση ιδιαίτερα όσων είναι σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση και πολύ περισσότερο των κομμουνιστικών κομμάτων.