Εν συντομία

Τηλεοπτικές σειρές με τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων; Μπορεί στο θέμα του άρτου η κυβέρνηση να μην τα πηγαίνει καλά, αλλά από θέαμα όλα «καλά».

Γιατί ενδιαφέρει

Η κυβέρνηση δεν ξεχνάει τους «φίλους».

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει στροφή στις τηλεοπτικές σειρές που γυρίζονται στη χώρα μας. To τηλεοπτικό περιεχόμενο μυθοπλασίας έχει πολλαπλασιαστεί και όλοι μοιάζουν ικανοποιημένοι: οι καταναλωτές τηλεοπτικών εικόνων, οι εργαζόμενοι στις παραγωγές, η κυβέρνηση (που υπηρετεί με συνέπεια το δόγμα «ικανοποιημένος τηλεθεατής… πειθήνιος ψηφοφόρος»), οι καναλάρχες. Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι για ποιον ή ποιους λόγους οι ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών αισθάνονται ευτυχισμένοι χρηματοδοτώντας πλουσιοπάροχες παραγωγές οι οποίες λόγω της συρρικνωμένης διαφημιστικής αγοράς είναι αμφίβολο αν θα προσελκύσουν έσοδα ικανά να ισοσκελίσουν την επένδυση. Η τηλεοπτική ευωχία οφείλεται στο πρόγραμμα cash rebate με το περίφημο «ανταποδοτικό όφελος», το οποίο ξεκίνησε επί υπουργίας Νίκου Παππά στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης.

Κυβέρνηση στην υπηρεσία των καναλαρχών

Τους τελευταίους μήνες οι έξι ιδιωτικοί σταθμοί πανελλαδικής εμβέλειας, αλλά και η ΕΡΤ, επιχείρησαν δυναμική στροφή προς τις ελληνικές σειρές μυθοπλασίας με την παραγωγή 23 σειρών που θα προβληθούν τη φετινή τηλεοπτική σεζόν. Η εξήγηση μπορεί να ζητηθεί στην πλουσιοπάροχη επιδότηση του προγράμματος στήριξης του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), που χρηματοδοτεί σχεδόν το 40% του κόστους παραγωγής των παραγωγών. Είναι χαρακτηριστικό πως ο πρόεδρος της Ενωσης Ιδιοκτητών Πανελλαδικών Καναλιών, Πάνος Κυριακόπουλος, είχε παραδεχτεί πριν από λίγους μήνες στην επιτροπή

διαφάνειας της Βουλής ότι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη χρηματοδότηση του ΕΚΟΜΕ, είναι βέβαιο ότι δεν θα γυρίζονταν ελληνικές σειρές στην τηλεόραση.

Το ΕΚΟΜΕ είναι ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο πολύ σημαντικό για την ενίσχυση της οπτικοακουστικής παραγωγής στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης (νυν υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης) το 2015 επί ΣΥΡΙΖΑ και ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Δεκέμβριο 2017. Το συγκεκριμένο αναπτυξιακό εργαλείο σχετίζεται άμεσα με το σύστημα του rebate που έφερε στην Ελλάδα η προηγούμενη κυβέρνηση και αφορά κινηματογραφικές αλλά και τηλεοπτικές παραγωγές. Η διαφάνεια και ο ομαλός τρόπος λειτουργίας του διασφαλίστηκαν με τον νόμο 4487/2017 την εποχή της υφυπουργίας του Λευτέρη Κρέτσου, ο οποίος εστίαζε στην ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα. Με μια σειρά ρυθμίσεων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη οι ασφαλιστικές δικλίδες εξαφανίστηκαν προς όφελος των ιδιοκτητών των τηλεοπτικών σταθμών.

«Είχαμε φτιάξει ένα σύστημα που δούλευε κανονικά με υψηλά όρια για να επενδύσουν πιο ακριβές παραγωγές και έτσι να έχουμε υψηλά ανταποδοτικά οφέλη» λέει ο Λευτέρης Κρέτσος. «Η νέα κυβέρνηση όχι μόνο το χάλασε, αλλά επιπλέον έδωσε και δωράκια στους καναλάρχες. Οπως και σε όλους τους τομείς άλλωστε, οι ρυθμίσεις που έκαναν είναι άναρχες και άτσαλες: κατάργησαν τον διπλό έλεγχο από το υπουργείο και το ΕΚΟΜΕ, μείωσαν το όριο του κόστους παραγωγής ενός επεισοδίου από τις 30 στις 10 χιλιάδες ευρώ, πλέον δέχονται τιμολόγια από το εξωτερικό καθώς κάποιοι καναλάρχες έχουν και εταιρείες στο εξωτερικό κ.λπ.» συμπληρώνει ο πρώην υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης. Επίσης δεν πρέπει να λησμονούμε πως με το νομοσχέδιο Λιβάνιου στις αρχές του 2021 υπήρξε πρόβλεψη ότι για το έτος 2020 ένα κανάλι μπορεί να πληρώσει μόνο 50.000 ευρώ ως φόρο συχνοτήτων στην περίπτωση που κάνει επενδύσεις έως 3.450.000 ευρώ. Στην πραγματικότητα αυτός ο φόρος είναι το «ενοίκιο» το οποίο καλούνται να πληρώνουν οι καναλάρχες για τη χρήση ενός δημόσιου αγαθού. Σκεφτείτε

«Οι καναλάρχες δεν δίνουν ευρώ στην οικονομία και κάνουν τηλεόραση με τα λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων» Λευτέρης Κρέτσος Πρώην υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης

«Χωρίς κριτήρια, χωρίς να εξασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη κάνει δώρα στους καναλάρχες» Σία Αναγνωστοπούλου

λοιπόν πώς θα αντιδρούσε ο ιδιοκτήτης του σπιτιού το οποίο νοικιάζατε σε περίπτωση που ζητούσατε να αφαιρέσει από το ποσό του ενοικίου τα έξοδα του ηλεκτρικού, της ύδρευσης και της αγοράς των αναλώσιμων.

Η νέα κυβέρνηση κατάργησε τον διπλό έλεγχο που είχε ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ ως δικλίδα ασφαλείας με προφανή στόχο να διώξει από πάνω της την ευθύνη. «Οι ρυθμίσεις που γίνονται είναι προφανώς για την εξυπηρέτηση συμφερόντων. Θα φτιάξουν, λένε, ένα μητρώο από αξιολογητές, προφανώς για να εξυπηρετούν τους δικούς τους» λέει ο κ. Κρέτσος και ολοκληρώνει: «Τρυπάνε το σύστημα και κάνουν συστηματικά λάθη. Εχουν καταθέσει άτσαλες ρυθμίσεις που προκαλούν μόνο ζημιές, κυρίως οικονομικές. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αυτό που έκανε ήταν να καταστρέψει ένα μέτρο που όχι απλώς λειτουργούσε ελκυστικά, αλλά επίσης ήταν δομημένο προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι καναλάρχες δεν δίνουν ευρώ στην ελληνική οικονομία και κάνουν τηλεόραση με τα λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων».

Εργαλείο εξυπηρέτησης ιδιωτικών συμφερόντων

Προτού συγκροτηθεί το ΕΚΟΜΕ οι τηλεοπτικές σειρές που βλέπαμε ήταν κυρίως τουρκικές ή γυρισμένες στην Κύπρο. Με την ίδρυση και τη λειτουργία του φορέα καταβλήθηκε σοβαρή προσπάθεια να ενισχυθεί η εγχώρια τηλεοπτική παραγωγή μυθοπλασίας και μάλιστα με κριτήρια ανταγωνισμού των ξένων παραγωγών, ενώ επιπρόσθετος στόχος ήταν η προώθηση νέων ελληνικών σειρών στις διεθνείς αγορές.

Ο τομεάρχης ψηφιακής διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ Μάριος Κάτσης αναφέρει σχετικά: «Δεν είμαστε ενάντια στη λειτουργία του ΕΚΟΜΕ. Αυτό που ξεκινήσαμε εμείς χαιρόμαστε να γνωρίζει επιτυχία και να ανθίζει όταν έχει μια προσφορά για την ελληνική κοινωνία. Αν όμως έχουν αλλάξει τη νομοθεσία για να παίρνουν χρήματα ακόμη και ευτελείς παραγωγές, ε ναι, αυτό είναι ζήτημα». Είναι γεγονός πως μειώνοντας το κόστος επεισοδίου από τις 30.000 ευρώ στις 10.000 πλέον γυρίζονται φτηνές σειρές αμφίβολης ποιότητας ακόμη και σε ένα δωμάτιο. «Εχουν κάνει θεσμικές αλλαγές, με αποτέλεσμα να εκφυλιστεί το εργαλείο» λέει ο κ. Κάτσης.

«Είμαστε υπέρ της ισχυρής οπτικοακουστικής παραγωγής και της ανάπτυξης του τομέα, αλλά με την απαραίτητη διαφάνεια. Εχουν κάνει στην ουσία τρεις αλλαγές πυρηνικές που αλλοίωσαν το δικό μας εγχείρημα. Η μείωση του κόστους παραγωγής ανά επεισόδιο, η κατάργηση του διπλού ελέγχου για την υπαγωγή αλλά και την εκταμίευση των ποσών (όλα πλέον εγκρίνονται από τον πρόεδρο του ΕΚΟΜΕ) και η αποδοχή ξένων τιμολογίων έως το 50% του κόστους παραγωγής. Επίσης το πράγμα έχει αρχίσει να μη ρεγουλάρει καλά καθώς υπάρχουν και καθυστερήσεις στις πληρωμές. Υπάρχουν φωνές διαμαρτυρίας για καθυστερήσεις αλλά και για περιπτώσεις στις οποί

ες προωθούνται κάποια παραγωγές αναλόγως των γνωριμιών ή της δυνατότητας παρέμβασης στις διαδικασίες. Ο διπλός έλεγχος καταργούσε στην πράξη αυτά τα παρατράγουδα και είχαμε την πολιτική ευθύνη για ό,τι στραβό μπορούσε να συμβεί» καταλήγει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Από την πλευρά της η αναπληρώτρια τομεάρχισσα εξωτερικών για τα ευρωπαϊκά θέματα του ΣΥΡΙΖΑ Σία Αναγνωστοπούλου σημειώνει: «Η κατάργηση του κριτηρίου της εδαφικότητας από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήταν βασικό λάθος. Ηταν σημαντικό –και συμβολικό αν θέλετε– να γίνονται οι παραγωγές στην Ελλάδα. Εκτός του οικονομικού στοιχείου, ακόμη και η ώσμωση των ξένων συνεργείων με τα ελληνικά θα ήταν ωφέλιμη για την εγχώρια παραγωγή. Η άρση της εδαφικότητας είναι σημαντικό ζήτημα. Είναι σαν να παίρνουμε λεφτά από το δημόσιο, από τον ελληνικό λαό, και να τα σκορπάμε. Το δημόσιο χρήμα δεν επιστρέφει και μάλιστα με την προστιθέμενη αξία που θα έπρεπε. Το δεύτερο σημαντικό είναι πως στο ΕΚΟΜΕ αυτό που προβλεπόταν σύμφωνα με τον νόμο ΣΥΡΙΖΑ ήταν πως το κάθε επεισόδιο για να μπορεί να εμπίπτει στη φιλοσοφία ή καλύτερα στο κίνητρο του rebate θα έπρεπε να κοστίζει 30.000 ευρώ. Αυτοί το μείωσαν στις 10.000. Αυτό τι σημαίνει; Ενώ για μας στόχος ήταν το υψηλό πολιτιστικό αγαθό σε συνδυασμό με τις καλές πληρωμές για τους ηθοποιούς, τους τεχνικούς κ.λπ. στο ύψος που απαιτεί η αξιοπρεπής διαβίωση, η μείωση αυτή συρρικνώνει εκτός από την ποιότητα και τις αμοιβές των εργαζομένων. Αν όλα αυτά συνδυαστούν με το γεγονός – το οποίο είναι εκτός ΕΚΟΜΕ– της χρηματοδότησης των τηλεοπτικών αδειών της DIGEA, είναι σαν κλείσιμο ματιού της Νέας Δημοκρατίας προς τους καναλάρχες. Εδώ μιλάμε για επίσημη γραμμή της κυβέρνησης για μεταφορά δημόσιου χρήματος προς τους ιδιώτες. Αντί λοιπόν να χαραχτεί μια συνεπής και σταθερή στρατηγική, η κυβέρνηση επιλέγει τον αντίθετο δρόμο. Χωρίς κριτήρια, χωρίς να εξασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας και χωρίς να διασφαλιστεί η ποιότητα του τηλεοπτικού προϊόντος που παράγεται, η κυβέρνηση Μητσοτάκη κάνει δώρα στους καναλάρχες» λέει η κ. Αναγνωστοπούλου.

Ολος αυτός ο εργαζόμενος κόσμος στον χώρο του πολιτισμού –ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σεναριογράφοι, τεχνικοί κ.ά.– χωρίς τις τηλεοπτικές σειρές, όπως το ζήσαμε την περίοδο της οικονομικής κρίσης, θα είχε πέσει σε αναξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Με το ΕΚΟΜΕ δόθηκε ώθηση στην οπτικοακουστική παραγωγή και η ντόπια παραγωγή έκανε επανεκκίνηση. Αντί όμως να ενισχυθούν τα κριτήρια της εγχώριας παραγωγής, συρρικνώνονται και ένα χρήσιμο εργαλείο ανάπτυξης χάνει τον ρόλο για τον οποίο δημιουργήθηκε, μεταβαλλόμενο σε όργανο εξυπηρέτησης των ιδιοκτητών τηλεοπτικών σταθμών, οι οποίοι με τη σειρά τους συνεχίζουν να παρέχουν αφειδώς τη στήριξή τους στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.