Εν συντομία

Ποιος είναι ο Ελ Καπιτάν, ο Μεξικανός παράνομος που στοίχειωσε τον ύπνο του Τζιμ Ανταμς, της Ντιάνα Μόρισον, του Πεπίτο Γκονζάλες και του Τσιπιρίπο;

Γιατί ενδιαφέρει

Η επιστροφή ενός χάρτινου θρύλου.

Η μορφή του Ελ Καπιτάν γεννήθηκε στην υπέροχη φαντασία του Θέμου Ανδρεόπουλου και πήρε σάρκα και οστά από τη στιβαρή γραφή του Γιώργου Μαρμαρίδη και τα ψυχεδελικά, απόκοσμα σκίτσα του «Ντα Βίντσι» των εικονογραφημένων, του Κωνσταντίνου Ραμπατζή. Στο τεύχος 377 του «Μικρού Κάου-μπόυ» τον Μάιο του 1973 με τίτλο «Οι γύπες του Ελ Καπιτάν» ο αρχετυπικός κακός εμφανίζεται για πρώτη φορά αποφασισμένος να εξαφανίσει τη Θρυλική Τετράδα –τον Τζιμ Ανταμς, την Ντιάνα Μόρισον, τον Πεπίτο Γκονζάλες και τον Τσιπιρίπο– και να γίνει ο κυρίαρχος στη Βόρεια Αμερική.

Ενας σατανικός τύπος στα όρια του εξπρεσιονισμού

Στις πρώτες ιστορίες ο Ελ Καπιτάν είναι πιο γήινος. Ενας σκληρός παράνομος του Μεξικού με μαύρα μάτια, μακριά μαύρα μαλλιά, μουστάκι και κυνηγετικό σακάκι. Είχε ωστόσο από την αρχή τους γύπες του, γι’ αυτό άλλωστε και το πρώτο τεύχος με το οποίο εμφανίστηκε είχε τον τίτλο «Οι γύπες του Ελ Καπιτάν» (μάλιστα η πρώτη επίθεση γύπα γίνεται στον Μπικ, τον σκύλο των τεσσάρων παιδιών, καθώς αυτά πλησιάζουν στο Λάμποκ).

Ομως όσο περνούσαν τα τεύχη και οι ιστορίες η μορφή του Ελ Καπιτάν σκοτείνιαζε, συμβαδίζοντας με την έκρηξη των πωλήσεων των περιοδικών της Θρυλικής Τετράδας, καθώς το κοινό πραγματικά λάτρεψε τον πιο γοητευτικό κακό που έπλασε η φαντασία Ελλήνων δημιουργών, που δεν είχε τίποτε να ζηλέψει από «συναδέλφους» του του εξωτερικού (μάλλον εκείνοι είχαν να ζηλέψουν από τον Ελ Καπιτάν).

Το πρόσωπό του έγινε ωχρό, η σιλουέτα του μακρόστενη σαν του Χάρου. Τα καουμπόικα ρούχα του

αντικαταστάθηκαν από μια ολόμαυρη φορεσιά, το κυνηγετικό σακάκι από μια μαύρη μπέρτα. Σκοτείνιαζε η μορφή του μεγάλου κακού, όχι όμως και τα μάτια του. Το πιο πετυχημένο χαρακτηριστικό πάνω του αναμφίβολα ήταν τα κόκκινα μάτια του, χαρακτηριστικό που δεν συναντάμε στη μυθολογία της λογοτεχνίας του φανταστικού και των κόμικ.

«Η μορφή και οι κινήσεις αυτού του ανθρώπου είναι επιβλητικές, υποβλητικές, θαρρείς υπνωτιστικές, μα από το μακρόστενο πρόσωπο του με τα έντονα ζυγωματικά και τη γαμψή σαν του γερακιού μύτη φαίνεται να λείπει η ζωή. Είναι ωχρό σαν του πεθαμένου, σαν να το ζωγράφισε με τις ξεβαμμένες μπογιές του ο ίδιος ο θάνατος. Ομως το πιο τρομερό αναμφίβολα πάνω του είναι τα κόκκινα μάτια του, καθώς αίμα έχει πλημμυρίσει τις κόρες τους, σαν να υποφέρει από κάποια σοβαρής μορφής αλλεργία. Εκείνος όμως φαίνεται να μην υποφέρει καθόλου· στα αλλόκοτα μάτια του αντίθετα φωτογραφίζεται ένας σκοτεινός ενθουσιασμός, που αυτές τις στιγμές του προσδίδει κάποια διεστραμμένη γοητεία… Κρατάει σταθερά, πιο πολύ για στιλ, καθώς η λυγερή κορμοστασιά του δεν προδίδει ανάγκη υποστήριξης, το κομψό μπαστούνι του με την εβένινη επένδυση, ισιώνει το ημίψηλο, μαύρο γυαλιστερό καπέλο που φορεί με τα αδύνατα, μακρουλά, σαν του Xάρου δάχτυλά του και εξετάζει τα πάντα γύρω του με το τρομερό του βλέμμα. Παρά τα κόκκινα μάτια του, η σκοτεινιά του έχει κάτι απ’ το μαύρο της αβύσσου. Κοιτάζει αχόρταγα τη Λόνελυ Τάουν, σαν να την καταβροχθίζει. Είναι ένα βλέμμα που θα αλλάξει τα πάντα στην απομακρυσμένη πόλη· για πάντα…» (απόσπασμα από την πρώτη ιστορία του νέου βιβλίου του «Μικρού Αρχηγού»).

Στο Νο 3 του «Μικρού Αρχηγού», το νέο βιβλίο που κυκλοφορεί, ο Ελ Καπιτάν επιστρέφει όπως τον αγάπησαν γενεές αναγνωστών: παρέα με τους γύπες του και πιο σκοτεινός από ποτέ, με μάτια κόκκινα, κατακόκκινα, από τη λύσσα της ψυχής του, καθώς διψά: διψά για χρήμα, διψά για εξουσία, διψά για δύναμη.

Μας θυμίζει άραγε κάτι αυτό;

«Ελ Καπιτάν!» λένε με τρόμο –και δέος– άνθρωποι στα πιο απομακρυσμένα μέρη αλλά και στις πόλεις του επικίνδυνου και σαγηνευτικού Ουέστ. «Ελ Καπιτάν!» ψιθυρίζει μερικές φορές κι ο άνεμος τις νύχτες στα βουνά

Το μακρινό 1989 στην οδό Πραξιτέλους

Τον Μάιο του 1989 ήμουν ένας έφηβος 15 χρόνων ερωτευμένος με ένα κορίτσι, άκουγα Pet Shop

Boys, Γιάννη Πουλόπουλο και Dire Straights και έδινα εξετάσεις στο –της μόδας τότε– Lower. Για το κορίτσι δεν μπορούσα να κάνω και πολλά πέρα από το να τη σκέφτομαι, αλλά για το Lower υπήρχε λύση: έπρεπε για κάποιες μέρες να καθίσω να διαβάσω εντατικά. Αυτό δημιουργούσε ένα άλλο πρόβλημα: έψαχνα να βρω τρόπο να αγοράσω νωρίτερα το επόμενο τεύχος του «Μικρού Αρχηγού» και του «Μικρού Κάου-μπόυ» για να τα διαβάσω προτού αρχίσω το τελικό διάβασμα για τις εξετάσεις.

Ετσι στις 17 Μαΐου –θυμάμαι την ακριβή ημερομηνία, καθώς τη σημείωσα σε έναν από τους σπάνιους, σκληρόδετους τόμους που εκείνη τη μέρα οι συντελεστές των περιοδικών μου χάρισαν– πήρα την απόφαση και έκανα τη μία και μοναδική μου επίσκεψη στα γραφεία των περιοδικών της Θρυλικής Τετράδας. Εκεί δεν πήρα φυσικά το επόμενο τεύχος, που ακόμη δεν είχε τυπωθεί, αλλά διάλεξα ένα με τίτλο «Εκείνος που δεν λύγισε». Η αγέρωχη μορφή του Τζιμ Ανταμς που κυριαρχούσε στο εξώφυλλο με εντυπωσίασε. Αυτός ο ήρωας φαινόταν να βυθίζεται, αλλά να αντέχει, να μη λυγίζει. Το αξιοπερίεργο ήταν ότι στην ιστορία που περιείχε εκείνος που δεν λύγισε ήταν ο Ελ Καπιτάν, ο μεγάλος μα τόσο γοητευτικός κακός, σύμφωνα κιόλας με τα ίδια τα λόγια του Τζιμ Ανταμς: «…εκείνος που δεν λύγισε, ούτε μπροστά στο θάνατο…». Καλό και κακό λοιπόν σφιχτά αγκαλιασμένα στην αιώνια πάλη τους.

Είναι κάποια περιστατικά στη ζωή μας που τη μεταβάλλουν, την αλλάζουν, τις περισσότερες φορές χωρίς να το συνειδητοποιείς τη στιγμή που συμβαίνουν παρά ύστερα από καιρό. Ενα τέτοιο ήταν για μένα και η επίσκεψή μου στα γραφεία της οδού Πραξιτέλους.

Από το κορίτσι με το οποίο ήμουν ερωτευμένος δεν θυμάμαι πλέον και πολλά, το «Εκείνος που δεν λύγισε» όμως έγινε κάτι παραπάνω από μια φράση-κλειδί βαθιά εντυπωμένη μέσα μου, που πάντα με βοηθούσε να ξεπεράσω τις δυσκολίες της ζωής τα επόμενα χρόνια.

Το τελευταίο διάστημα η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε να είμαι εκείνος που θα είχε την πολύ μεγάλη ευθύνη να συνεχίσει τον μύθο της Θρυλικής Τετράδας. Η ιστορία «Εκείνος που δεν λύγισε» απασχολούσε τώρα για ένα λόγο παραπάνω το μυαλό μου. Ενιωθα ότι της χρωστάω τόσο πολλά. Ρίσκαρα όχι να τη γράψω από την αρχή, αλλά να διασκευάσω ορισμένα σημεία της. Η υπέροχη γραφή του Γιώργου Μαρμαρίδη μου έδωσε την τέλεια πάσα και είναι πλέον η δεύτερη σούπερ περιπέτεια του νέου «Μικρού Αρχηγού», που και αυτός –το θρυλικό, εμβληματικό περιοδικό που έδωσε τόση χαρά και υγιή πρότυπα σε εκατομμύρια αναγνωστών– όχι μόνο δεν λύγισε, αλλά επιστρέφει δριμύτερος και εντυπωσιακός μέσα στην ασάφεια των ηλεκτρονικών καιρών μας.

Η ευθύνη όμως –και η μεγάλη τύχη και τιμή για μένα– παραμένει: κατάφερα άραγε να κάνω καλύτερη την ιστορία που έκανε καλύτερη τη δική μου –και ποιος ξέρει πόσων ανθρώπων ακόμη– ζωή;